صـلح در بـدلِ تجـزیه

گزارشگر:یک شنبه 16 حوت 1394 - ۱۵ حوت ۱۳۹۴

در این روزها که خبرِ واگذاری بخش‌هایی از هلمند به طالبان مایۀ نگرانیِ و مصروفیتِ ذهنیِ همه‌گان شده، ناباورانه خبر می‌شویم که بخش‌هایی از ولایت‌های پکتیا و خوست نیز به طالبان واگذار شده است. حتا برخی منابع می‌گویند که بخش‌هایی از ولایت‌های زابل و ارزگان نیز به طالبان سپرده شده است. این‌که چرا این بذل‌وبخشش‌ها به طالبان صورت می‌گیرد، سوالی‌ست که باید سران نهادهای امنیتی و مسوولانِ دولت وحدتِ ملی پاسخ بگویند؛ زیرا این نوع اقدامات، نگرانی‌های فراوانی را در اذهان به‌بار آورده است. سوالِ دیگر اما این است که چرا دولت مناطق را به شکل اعلان‌ناشده در اختیار طالبان قرار می‌دهد و از این کار، چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
به نظر می‌رسد که دو مسأله مد نظر است:
اول این‌که دادنِ ساحاتی به طالبان به‌خصوص در ولایت هلمند، این زمینه را مهیا می‌کنـد که طالبان شورای کویته را به هلمند انتقال دهند و یا شورایی مشابه آن در هلمند به نام «شورای هلمند» تشکیل دهند و از خاک افغانستان وارد مذاکره شوند، هیأت‌های داخلی و خارجی نیز در هلمند با آنان گفت‌وگو کنند. مسلماً حلقاتی در درون دولت، گام‌های جدی‌یی را در این راستا برداشته‌اند.
دوم این‌که پاکستانی‌ها مایل‌اند که طالبان یک مرکزِ قوی در داخلِ افغانستان زیر کنترل و حمایتِ پاکستان داشته باشند؛ زیرا وجود طالبان در پاکستان برای این کشور دردسرساز شده و واگذاری اراضیِ وسیعِ هلمند به آن‌ها، در کنار این‌که به آنان یک پایگاه امنیتی می‌دهد، یک میدان مقناطیسیِ پُرجاذبه برای طالبانِ دو کشور ایجاد می‌کند و هم از شرِ طالبانِ پاکستانی می‌کاهد و هم بر قدرتِ طالبانِ افغانی تا سر حدِ ایجاد یک دولت موازی می‌افزاید.
در کنار این‌ها، همچنین بحث واگذاری مسیر لولۀ تاپی در افغانستان به طالبان نیز مطرح است. خط لولۀ تاپی از ولایت‌های هرات، فراه، قسماً نیمروز، هلمند و قندهار می‌گذرد و بعد به پاکستان می‌رسد. تقریباً در همۀ بخش‌های این مسیر، طالبان سال‌هاست که حضور دارند. گفته می‌شود که قرار است امنیتِ مسیر انتقالِ پایپ‌لاین گاز تاپی، توسط طالبان تأمین شود و سود سرشاری هم از این رهگذر نصیبِ آن گروه گردد؛ چنان‌که چندی پیش، وزیر دفاع و نفتِ پاکستان نیز این مسأله را مطرح کرده بودند. به نظر می‌رسد که که طرف‌های ترکمنستان و چین نیز مخالفتی با این تصمیم و برنامه ندارند و این موضوع را یک امتیاز به طالبان در آستانۀ گفت‌وگوهای صلح و نشست‌های چهارجانبه می‌دانند. برخی رسانه‌های خارجی نیز گفته اند که طالبان از مدتی به این‌سو اطمینان داده اند که هیچ مشکلی برای خط تاپی به‌وجود نمی‌آورند و قرار است که این مسأله را در گفت‌وگوهای رو در رو مطرح کنند.
خبرهای تأیید ناشده حاکی از آن است که طالبان در بدل تأمین امنیتِ این مسیر، سالانه حدود صد میلیون دالر دریافت می‌کنند و این مبلغ به‌تنهایی کافی‌ست تا طالبان را در این مسیر، وادار به سکوت و در دیگر نقاط، تشویق به تعدی کند!
حالا واگذاری بخش‌های مهم به طالبان به خصوص هلمند، یک تیر و چند نشان توسط پاکستان است که خط تاپی نیز در محورِ آن قرار دارد. به نظر می‌رسد که گفت‌وگوهای صلح و نشست‌های چهارجانبه از این پس، همه پیرامون خط تاپی خواهند چرخید و از طرف دیگر، جنگ به ولایت‌های شرقی و شمالی کشور کشانده خواهد شد و نتیجۀ آن‌هم این است که افغانستان به گونۀ روش‌مند و تدریجی در مسیر تجزیه قرار می‌گیرد و طالبان در بخش قابل توجهی از کشور، حاکمیت‌شان را اعلان خواهند کرد.

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.