رییس‌جمهور کرزی در سفر به هندوستان، از سرمایه گذاران هندی خواسته است تا با استفاده از شرایط مساعد در افغانستان، در این کشور سرمایه گذاری نمایند. کرزی در نشستی در جمع نماینده‌گان کنفدراسیون صنعت کاران هند در ممبای گفت که ما زیر قدم‌های شما در افغانستان فرش سرخ هموار خواهیم کرد. شما باید با سرمایه گذاری در کشور ما، از فرصت های موجود در افغانستان بهره برداری نمایید.
این درحالی ‌است که هند از قبل علاقمندی خود را به استخراج معادن در افغانستان به خصوص در بخش استخراج آهن از معدن حاجی گک ابراز داشته است. در ماه جون امسال، کشور هند میزبانی یک نشست بین‌المللی برای سرمایه‌گذاری در افغانستان را به عهده داشت که در آن ۱۳۰ شرکت هندی، ۷۰ شرکت بین‌المللی و نماینده‌گان ۳۳ کشور جهان شرکت نمودند. در آن نشست پیشنهاداتی به دولت افغانستان مطرح شد که روی کاغذ باقی ماند. مشکل افغانستان اینست که نتایج چنین نشست‌ها را که مشتمل بر خواست‌هایی از دولت افغانستان است، پیگیری نمی‌کند و به همین دلیل، گاهی یک نشست مهم بین‌المللی که می‌تواند برای افغانستان دست آوردهای ثمربخشی در قبال داشته باشد، مبدل به نشستی می‌شود که (نشستند و گفتند و برخاستند!).
به همین دلیل آقای آدی گودریج یکی از بزرگترین صاحبان صنایع در هند به آقای کرزی گفت که باید یک گروه کاری مشترک میان دو کشور بمیان آید تا روی پیشنهاداتی که در پایان کنفرانس بین المللی برای سرمایه گذاری در افغانستان در ماه جون مطرح شد، کار کند.
اما ناگفته پیداست که سرمایه‌گذاری در کشوری مانند افغانستان که سال‌هاست در آتش جنگ می‌سوزد، برای سرمایه‌گذاران خارجی زیاد وسوسه‌انگیز نیست. کشته‌شدن انجنیران هندی که مشغول کار برای ساختن جادۀ زرنج دلارام بودند، هشداری از وضع امنیتی در افغانستان برای سرمایه‌گذاران هندی است. اما تنها امنیت نیست که در این راستا مشکل آفرین است. هندوستان برای دسترسی به منابع افغانستان نیاز به راهی مصون، مطمین و ارزان دارد. پاکستان که می‌تواند چنین فرصتی را برای هند فراهم سازد، با این کشور مشکل تاریخی دارد. به حدی که حتی زمانیکه هند می‌خواست گندم کمکی برای آسیب دیده‌گان به افغانستان ارسال نماید، پاکستان حتی از این کمک بشردوستانۀ هند از مسیر خاک خود ممانعت کرد. پس مشخص است که هندوستان نمی‌تواند روی راه زمینی از مسیر پاکستان به افغانستان حساب کند و دسترسی به منابع طبیعی افغانستان برای هند از این مسیر منتفی است.
راه بدیل می‌‍تواند راه ایران و از طریق بندر چاه بهار باشد. هندوستان روی این مسیر کار می‌کند اما طبیعی است که بازشدن این راه در آیندۀ نزدیک ممکن نیست. بنابراین اگر هند بخواهد در پروژۀ ذوب آهن در افغانستان سرمایه گذاری نماید، نیاز به انتقال ماشین آلات به وزن دهها هزار تن به افغانستان دارد….
ادامه صفحه ۷
فرش سرخ برای سرمایه…
از معدن حاجی گک طبق یک سروی نه چندان دقیق می‌توان تا دو ملیاردتن آهن استخراج کرد که می‌تواند مواد خام را برای یک کارخانۀ ذوب آهن با ظرفیت سالانه ده ملیون تن برای مدت یک قرن فراهم سازد. اما کار به همین ساده‌گی هم نیست که چنین ظرفیت‌هایی را به رخ سرمایه‌گذاران خارجی بکشیم و آنها را به سرمایه گذاری تشویق نماییم. انتقال مواد معدنی نیاز به خطوط آهن دارد و انتقال آن بوسیلۀ موتر و از مسیر جاده‌ها مقرون به صرفه نیست.
خارجی‌ها در طول یازده سال گذشته ساختن هزاران کیلومتر سرک را در کشور ما تمویل کردند اما به گفتۀ وزیر فواید عامۀ افغانستان، پنجاه درصد این جاده‌ها اکنون مجددا تخریب شده است. فساد یکی دیگر از عواملی فراراه تسهیل سرمایه گذاری خارجی در افغانستان است که مثال کوچک آن را در ساختن جاده‌ها شاهد بودیم.
درست است که افغانستان مسیر فرصت‌ها برای کشورهای دیگر به خصوص کشورهای آسیای جنوبی برای رسیدن به آسیای میانه است اما کشورهای آسیای میانه در تحت رهبری دیکتاتورهایی که فقط به فکر حفظ اقتدار خود اند، هنوز جاذبۀ لازم را برای جلب توجه کشور های آسیای جنوبی، در خود بمیان نیاورده است. این مساله موجب شده تا افغانستان نتواند به موقعیت خویش به عنوان پل میان آسیای جنوبی و آسیای میانه دست یابد. هرچند در چند سال اخیر تلاش هایی در این جهت انجام شده است اما موفقیت این تلاش ها هنوزهم در هاله ای از شک و تردید پنهان است. از آن جمله یکی هم پروژۀ پایپ لاین گاز مشهور به «تاپی» است.

آنند شرما وزیر صنعت و تجارت هند در جریان نشست رییس جمهور کرزی با نماینده‌گان کنفدراسیون صنعت کاران هند گفت که «پروژۀ تاپی که گاز ترکمنستان را از طریق افغانستان و پاکستان به هند می‌رساند برای هند اهمیت زیاد دارد» این پروژه می‌تواند برای افغانستان هم مهم باشد اما هنوز کار عملی روی آن آغاز نشده است. خط لولۀ گاز ترکمنستان ۱۷۳۵ کیلومتر طول دارد که ۷۳۵ کیلومتر آن از خاک افغانستان عبور خواهد نمود اما گفته می‌شود که پاکستان در این رابطه خواست‌ها و اهداف خود را دارد و از جانب دیگر ایران هم که خود صادر کنندۀ گاز است می‌خواهد گاز خود را به هند و پاکستان بفروشد و به همین دلیل با پروژۀ تاپی مخالف است.
بنابراین رقابت میان قدرت‌های منطقوی هم مانع بزرگ دیگری در راه سرمایه گذاری خارجی در افغانستان است. هند و چین باهم رقابت دارند و پاکستان هم از نفوذ هند در افغانستان نگران است.
بعضی از تحلیلگران به این باور اند که منابع طبیعی افغانستان می‌تواند فرصتی برای رقابت‌های سالم میان قدرت های منطقوی را در افغانستان فراهم آورد و در نتیجه صلح به افغانستان بازگردد. اما این درصورتی ممکن است که افغان‌ها چالش‌های موجود را درک کنند و از راه تفاهم و همدیگر پذیری، از دخالت‌های دیگران در کشور شان جلو بگیرند. این راهی است که مردم افغانستان می‌توانند با گام نهادن در آن، مسیری روشن به سوی رفاه و سعادت را بپیمایند.