فرش سرخ و بلوغ سیاسی؟

گزارشگر:حلیمه حسینی - ۲۴ عقرب ۱۳۹۱

این روزها حرکت‌های عجیب و غریبی از دولت و دیگر نهادهای معتبر و مهمی که سرنوشت سیاسی افغانستان را تعیین می‌کنند، شاهد هستیم. البته شاید این حرکات و این رفت‌وآمدها و سفرها، در هماهنگی با هم صورت بگیرند؛ اما ظاهرِ امر نشانگر این است که دولت شتاب‌زده‌تر از آن عمل می‌کند که بتواند دستاورد و پیامد یک سفر را، خوب سنجیده و برای سفر و دیدارِ بعدی و قرارداد استراتژیک یا غیر استراتژیکِ دیگر امضا کردن، آماده‌گی لازم را گرفته و دست‌کم به خوبی از منافع ملی افغانستانی‌ها دفاع کرده و نقشی منطقی و قدرتمندتر از خود ارایه دهد. سفر اخیر جناب آقای رییس‌جمهور به هند از یک‌سو و سفر شورای عالی صلح در غیاب رییس جمهور به پاکستان از سوی دیگر، دو اتفاق و سفر مهمی بوده‌اند که دست‌کم در چند روز گذشته مقامات عالی‌رتبه کشور به مقصد کشورهای همسایه داشته‌اند. اما این‌که نزدیک شدنِ افغانستان به هند و دست دوستی به سوی پاکستان دراز کردن، هم‌زمان با هم خواهند توانست معادلاتِ همیشه نادرست از آب برآمده در مورد حساب‌وکتاب‌های جناب آقای کرزی و شورای عالی صلح را در مورد پاکستانی‌ها بهبود بخشد، هنوز هم جای سوال دارد و گذشتِ زمان به آن پاسخ خواهد داد. اما بدون شک نزدیک شدنِ ۲۰۱۴ و خروج نیروهای خارجی و انتخاباتی که در راه است، همه را به نوعی به تلاشی مضاعف واداشته تا از ته‌مانده‌های فرصت هم که شده، به نفعِ خویش استفاده کنند و به نوعی خود را در فضای قدرت نگه دارند. شورای عالی صلح که از بدو تأسیس تا کنون هیچ دستاورد قابل توجهی نداشته، به یک‌باره می‌بینیم که در غیاب رییس‌جمهور برای مذاکره با پاکستانی‌ها بر سرِ مسایل مهم و حیاتی ـ از قبیل به میز مذاکره کشاندنِ شورای کویته و یا تعهدی جدی گرفتن از پاکستانی‌ها برای میانجی‌گری صادقانه برای مصالحه با طالبان و ختم مخاصمه و جایگزین کردنِ مصالحه و مذاکره ـ راهی اسلام آباد شده است! و پیشاپیش بعضی از اعضای این شورا نیز ادعا کرده‌اند که دل‌گرمی‌های زیادی در این زمینه به‌وجود آمده و این سفر دستاوردهای قابل توجهی به دنبال خواهد داشت. اما اگر کمی واقع‌بینانه‌تر به این قضیه نگاه کنیم، چه‌طور می‌توان باور کرد که پاکستانی‌ها با صلاح الدین ربانی، از درِ تعاملی صادقانه وارد خواهند شد و به یک میانجی‌گری دوستانه و بی‌طرفانه میان افغانستان و طالبان آغاز خواهند کرد در حالی که جناب آقای کرزی درست در بغل گوش پاکستانی‌ها، به هندی‌ها خوشامد می‌کند و برای حضورشان فرش سرخ پیشکش می‌نماید؟ هرچند که این فرش سرخ و این آغوش گرمِ جناب آقای کرزی این‌بار به روی تاجران هندی باز شده، اما بدون شک قراردادهای استراتژیکی که با هند امضا می‌شود و صحبت‌هایی که از سپردنِ مسوولیت آموزش نیروهای نظامی افغانستان به هندی‌ها به میان می‌آید، از نظر پاکستانی‌ها دور نخواهد ماند و برای هر کدام از این حرکت‌ها، حساب‌وکتاب و برنامه‌ریزی‌یی پیشِ خود خواهند داشت. باید قبول کنیم پاکستان و هند بر سر بسیاری از مسایل از گذشته تا حال با هم مشکل و اختلاف دارند و بدون شک افغانستان برای لغزیدن به دامنِ هر کدام و به‌دست آوردن حمایت هر یک، باید هزینه‌یی به جانبِ دیگر بپردازد و هر فرش سرخی را که زیر قدم‌های هندی‌ها بخواهد بگستراند، پاکستانی‌ها را به نحوی آزرده و در تقابل با خود قرار خواهد داد. حال چه‌طور شده که درست در یک چنین برهه زمانی، افغانستان در عینِ زمان دو سفر و خوشامد را به این دو کشور داشته و حتا به نوعی جناب آقای کرزی در زمین و خانه یک حریف، حریفِ دیگر را کوبیده است و محکوم به همکاری با تروریستانی نموده که از نظر وی به ماری می‌مانند که در هر خانه‌یی پرورش یابد، صاحب‌خانه نیز از گزند آن در امان نخواهد ماند؟! و درست با یک چنین تعابیر و تفاسیر و موضع‌گیری‌هایی، شورای عالی صلح برای راضی ساختن پاکستانی‌ها به میانجی‌گیری و دست دوستی دادن با افغانستانی‌ها، وارد اسلام آباد شده است! حال باید دید که تا چه حد این دو حرکت هماهنگ با هم بوده و تا چه میزان بی‌خبر از هم و خودسرانه انجام شده و یک‌چنین حرکت‌های شتاب‌زده‌یی در سطح روابط بین‌الملل، وجه بین‌المللیِ ما را تا چه حد می‌تواند تخریب کند و به آشفته‌گیِ فضای سیاسیِ ما اذعان داشته باشد؟ عکس‌العمل پاکستانی‌ها را به خوبی خواهیم توانست از میزان گرمی یا سردی استقبال از صلاح‌الدین ربانی دریافت که فرش سرخی که جناب آقای کرزی در افغانستان برای خوشامدگویی به هندی‌ها می‌گسترد، تا چه میزان بر استقبال از رییس شورای عالی صلحِ ما تأثیر می‌گذارد و بر روند مذاکرات با پاکستانی‌ها و نتیجه این نشست‌ها موثر واقع می‌گردد. و آیا می‌توان این گونه استدلال کرد که جناب آقای کرزی با این روی خوش نشان دادن و نزدیک شدن به هندی‌ها، می‌خواهد به گونه‌یی به پاکستانی‌ها بزرگ شدن و به بلوغ سیاسی رسیدنش را نشان دهد که افغانستان هم می‌تواند با حرکت‌هایی از این دست، نگرانی و دغدغه برای پاکستانی‌‎ها ایجاد کند؟! هرچند که بعید به نظر می‌رسد جناب کرزی و تیم همراهش سیاست تعامل و ریزه‌خواری برای پاکستان را، با به‌دست آوردن و طراحی کردنِ اهرم‌های فشار دیپلماتیک و سیاسی، عوض کنند!

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.