فلیپریوس- رادیوی ملی امریکا
برگردان: مختار یاسا/
بالآخره زمانی‌که دونالد ترامپ پاهایش را زیر میز ریاست جمهوری امریکا در کاخ سفید بیابد و پرونده‌های افغانستان و پاکستان را باز کند، موضوعات قابل نگرانی زیادی را خواهد یافت.
روابط هند و پاکستان که هردو دارای زرادخانه‌های هسته‌یی هستند، بحرانی است. نیروهای ارتش هر دو کشور در این روزها در امتداد خط غیر رسمی مرزی در منطقه کشمیر (خط کنترل مرزی)، باهم درگیر می‌شوند و به سوی هم شلیک می‌کنند که گه‌گاهی منجر به پیامدهای مرگبار نیز می‌شود.
نگرانی‌های زیادی وجود دارد مبنی بر این‌که افغانستان غرق در اغتشاش‌های خشونت‌بار شود و این اغتشاش‎ها و خشونت‌ها، فراتر از مرزهای این کشور نیز گسترش یابد.
گروه‌های اسلام‌گرا که امنیت جهانی را تهدید می‌کنند، با وجود اینکه پس از حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ تحت تعقیب بین‌المللی قرار گرفته‌اند، درحال گسترش دامنه فعالیت‌ها و ایجاد جای پای‌شان در این منطقه هستند.
ارتش پاکستان، طالبان محلی پاکستانی را از مناطق کوهستانی که هم‌سرحد افغانستان هستند، متواری کرده، اما دیگر گروه‌های شورشی داخلی را که این کشور از آنها به‌عنوان گروه‌های جنگ نیابتی‌اش در جنگ‌های همسایه‌هایش استفاده می‌کند، برای‌شان اجازه داده تا آزادانه در پاکستان فعالیت کنند.
این منطقه، منطقه‌ای نیست که به آسانی از سوی بزرگترین ابر قدرت جهان نادیده گرفته شود و چشم‌پوشی از آن بی‌خطر باشد. کنار آمدن یا پرداختن به این لیست طولانی مشکلات و با آن‌که غیر از این‌ها مشکلات بزرگ دیگری نیز وجود دارند، مسئولیت بسیار دشوار است.
پالیسی‌سازان منطقه‌ای در مورد این‌که ترامپ بی‌تجربه و تیم او چگونه با این مشکلات برخورد خواهند کرد، چیزی نمی‌دانند و به صورت نگران‌کننده‌ای در پی راه‌گشا و رهنما هستند.
در داخل حکومت افغانستان مطمئنا در حال حاضر نگرانی از این وجود دارد که آیا چشم‌داشت انزواگرا و کلی ترامپ، باعث خواهد شد تا نیروهای باقی‌مانده امریکایی را که در حال همکاری با نیروهای افغان در جنگ علیه طالبان هستند، از افغانستان خارج کند.
ادامه حضور نیروهای امریکایی
رئیس جمهور اوباما گفته است، قصد دارد تا ۸۴۰۰ نیروی امریکایی را تا پایان دوره ریاست‌جمهوری‌اش در افغانستان حفظ کند. اگر ترامپ این نیروها را خارج کند، بسیاری از افغان‌ها نگران‌اند که حکومت‌شان سقوط خواهد کرد.
با آن‌که ترامپ تا هنوز در مورد سیاست خارجی‌اش با جزئیات صحبت نکرده، اما به صورت روشن اظهار داشته که نسبت به ضایع شدن پول مالیه‌دهندگان امریکایی در سرزمین‌های دور افتاده معترض است. او مشخصا پرداختن به سابقه فساد گسترده و بومی در افغانستان را بسیار سخت خواهد یافت.
پاکستانی‌ها خودشان را برای سفری سخت آماده می‌کنند. گمانه‌زنی وجود دارد که ترامپ با حمایت مجلس نمایندگان امریکا تحت رهبری حزب جمهوری خواهان، با تمرکز دقیق روی منافع امنیتی امریکا و مطالبه نتایج محسوس در جلوگیری از فعالیت‌های جهادی در صورتی که مبالغ کمکی ادامه یابد، خط سختی را همراه با رهبری ملکی و نظامی امریکا در پیش خواهد گرفت.
ترامپ احتمالا بالآخره از پاکستان می‌خواهد تا به صورت قاطعانه علیه تمام سازمان‌های اسلام‌گرا که در داخل خاک‌اش فعالیت دارند، به شمول شبکه حقانی و گروه‌های جهادی ضد هند مثل لشکرطیبه و جیش محمد، قاطعانه اقدام کند.
این خواست احتمالا به مزاق ساختارهای نظامی و استخباراتی پاکستان خوش نخواهد آمد و عملی نخواهد شد. اما اقلیت اصلاح‌طلب این کشور، مدت‌هاست که خواهان سرکوب این گروه‌ها هستند.
روزنامه انگلیسی زبان اکسپرس تریبون پاکستان در مقاله‌ای در مورد این‌که تعامل با ترامپ شفاف‌تر خواهد بود، در صفحه اول‌اش سوالی را این‌گونه طرح کرده بود:«(ترامپ) برای پاکستان، به ظاهر زحمت و به باطن رحمت است؟»
پاکستان در پی شناسایی ترامپ
ترامپ زمانی که کارش را آغاز کند، به زودی در خواهد یافت که کلمات در سطح جهانی بسیار مهم است و در صورتی که با احتیاط انتخاب نشوند، می‌توانند به زودی نتیجه معکوس بدهند. تهدید مسلمان‌ها از ورود به امریکا ولو این‌که موقتی باشد، در هیچ کشور جهان اسلام فراموش نخواهد شد.
روزنامه دیلی تایمز در سرمقاله روز پنج‌شنبه‌اش نوشت: «تعداد بسیار کمی شاید استدلال کنند که موفقیت ترامپ، به‌خاطر اظهارات علنی نژادپرستانه‌اش یا نظرهای توهین‌آمیزش نسبت به زنان که در روزهای اخیر کمپاین‌اش مطرح کرده بود، است». اما این روزنامه انتخاب او را به عنوان «بردباری در برابر نامدارایی در امریکا» تفسیر کرد. اظهارات اخیر و دوستانه ترامپ نسبت به هند، منجر به اخم‌های ناخوشایندی در پاکستان شد. ایالات متحده امریکا مدت‌هاست که به سوی هند تمایل دارد؛ این تمایل نه به‌خاطر این است که هند را به‌عنوان یک وزنه تعادلی در برابر چین می‌بیند، بلکه هر اشاره‌ای که نشان‌دهنده گرم‌تر شدن این دوستی باشد، هشداری (تنبیه‌کننده) برای اسلام‌آباد است.
اما پاکستانی‌ها سخنرانی ترامپ را که گفت با تمام دیگر ملت‌ها که تمایل به همکاری با امریکا دارند، در کنارشان می‌ماند، نیز در نظر دارند.
مصلحت‌گرایی و نفع شخصی در مورد هرچیز، تعیین‌کننده است. نواز شریف، نخست وزیر پاکستان با فرستادن یک پیام تبریکی خاص گفت که موفقیت مهم ترامپ نمایانگر اعتماد امریکایی‌ها بالای رهبری و دیدگاه او است و از او دعوت کرد تا در زودترین فرصت به پاکستان برود.
این پیام نخست وزیر پاکستان نشان می‌داد با وجود این‌که روابط اسلام‌آباد با واشنگتن دچار شک و بدگمانی شده است، اما هنوز به صورت واضحی قابل تحمل است. آنها مجبور هستند تا روابط‌‌شان را ادمه بدهند.
نگرانی امریکا در مورد مسایل مهم امنیتی – افغانستان، گروه‌های اسلام‌گرا، زرادخانه هسته‌ای پاکستان، خطر جنگ هند و پاکستان– به این معنی است که امریکا باید درگیر این مسایل باقی بماند و در مورد پاکستان نیز به همین‌گونه. درحالی‌که اسلام‌آباد به روابط عمیق‌ اقتصادی‌اش با چین اهمیت زیادی قایل است، این کشور از بابت سردشدن روابط‌‌اش با غرب و این‌که توسط این بلوک نادیده گرفته شود نیز نگران است و نسبت به از دست دادن کمک‌های امریکا بی‌میل. امریکا تا کنون میلیاردها دالر به پاکستان کمک کرده و اسلام‌آباد یکی از بزرگترین دریافت‌کنندگان کمک‌های نظامی و اقتصادی ایالات متحده است.
مدیریت این روابط نیازمند مهارت و تدابیر تذویری دو جانب است. آیا ترامپ توانایی آن را دارد؟ مایکل کوگل من، محقق ارشد در امور جنوب آسیا در مرکز تحقیقاتی وودرا ویلسن می‌گوید که بی‌تجربگی ترامپ در امور خارجی می‌تواند به نفع روابط تمام شود. هرچند که به باور او، برای منافع امریکا پیامدهای نگران‌کننده‌ای را در پی خواهد داشت.
آقای کوگلمن گفته است: «ترامپ به اطمینان‌دهی مداوم نظامیان پاکستان مبنی بر این‌که‌ این کشور علیه تمام گروه‌های تروریستی اقدام می‌کند، ارزش خواهد داد، حتی در صورتی‌که ما می‌دانیم اینکار نادرست است. پاکستان به‌خاطر انجام یک بازی بزرگ با طرف‌های امریکایی‌اش شناخته شده است و تنها دیپلومات‌ها و مقامات مجرب امریکایی می‌توانند افسانه را از واقعیت تفکیک کنند».
او می‌افزاید: «در واقع، پاکستان می‌داند که چگونه با امریکایی‌ها بازی کند و آنها واقعا با ترامپ خوب بازی خواهند کرد تا حدی که او (ترامپ) نتیجه بگیرد که این کشور در مورد تروریزم درست کار می‌کند. به همین خاطر بسیار مهم است که قصر سفید ترامپ، سیاست‌مداران امور خارجی با تجربه و کارا داشته باشد».