بخش نخست/

داکتر بهزاد معظمی [متخصص گوش، حلق و بینی]
وز وز (Tinnitus) یک اصطلاح پزشکی به معنای زنگ زدن است که مربوط به احساس انواع مختلفی از صداها در گوش یا سر می‌باشد. وز وز پدیدۀ شایعی است، بررسی‌ها نشان می‌دهد که از هر ۵ بزرگ‌سال ۱ نفر وز وز را تجربه کرده است. وز وز ندرتاً یک شکایتِ منفرد است و غالباً همراه با افتِ شنوایی، گیچی و حساسیت فوق‌العاده به سروصدا می‌باشد.

علل وز وز
وز وز می‌تواند در اثر وقوع اصوات ناگهانی شدید (مانند شلیک گلوله و انفجار)، قرارگیری طولانی‌مدت در معرض اصوات (موزیک با صدای بلند، سروصدای ناشی از آلات در محیط کار، ترافیک مستمر) و هم‌چنین به همراه دسته‌یی از بیماری‌های گوش خارجی، میانی، داخلی و عصب گوش باشد. در اکثر اوقات، وز وز به دلیل آسیب به سلول‌های موئی و افزایش فعالیت آن‌ها در حلزون (گوش داخلی) به وجود می‌آید. وجود وز وز در غالب موارد نشانۀ یک بیماری خطر ناک نیست.

اقدامات درمانی وتوان‌بخشی
قدم اول، مراجعه به پزشک گوش و حلق و بینی می‌باشد. توصیف شما از وز وزتان، اطلاعات با ارزشی را در اختیار پزشک قرار می‌دهد. پزشک متخصص پس از معاینۀ کامل، در صورت نیاز شما را به شنوایی‌شناس (ادیو لوژیست) ارجاع می‌دهد. ادیولوژیست ضمن انجام آزمایش شنوایی، وز وز گوش شما را (از نظر شدت، فرکانس، کیفیت) زیر بررسی قرار می‌دهد. تیمی متشکل از پزشک خانواده، متخصص گوش و حلق و بینی، شنوایی‌شناس، فیزیوتراپیست روان‌شناس برنامۀ درمانی را به عهده دارند.
روش‌های در مانی عبارت‌اند از:
۱) استفاده از دارو
۲) استفاده از وسایل پوشش‌گر و سمعک
۳) مشاوره و روان درمانی.
لازم به ذکر است یک روش واحد برای تمام مبتلایان به وز وز توصیه نمی‌شود. اگر روش خاصی موفقیت‌آمیز نبود، درمان دیگری را به کار می‎‌گیرند. مشارکت در این برنامه مستلزم بردباری است. در طول مدت اجرای برنامۀ توان‌بخشی، نباید فراموش کنید که مهم‌ترین هدف، حذف وز وز نیست، بلکه هدف رفاه نسبیِ شماست.

استفاده از دارو
در برخی موارد دارو توسط پزشک گوش و حلق و بینی، متناسب با بیماری تجویز می‌گردد. آمارها نشان می‌دهند که گروهی از افراد به دارو درمانی پاسخ مثبت داده‌اند.

استفاده از سمعک یا وسایل پوشش‌گر
برای گروهی از افراد که به همراه وز وز کم‌شنوایی هم دارند، استفاده از سمعک بهترین وسیله برای پوشش صدای وز وز است و نسبت به دستگاه‌های مولد نویز و پوشش‌گر ارجحیت دارد.
برای آن دسته از افراد که امکان استفاده از سمعک وجود ندارد و یا کم‌شنواییِ آن‌ها در حدی نیست که لازم باشد از سمعک استفاده کنند، از وسایل پوشش‌گر و مولد نویز استفاده می‌شود. تجویز سمعک و وسایل پوشش‌گر توسط شنوایی‌شناس و متناسب با ویژه‌گی‌های فردی هر بیمار تنظیم می‌شود.
وسایل پوشش‌گر شبیه به سمعک هستند و اصوات خاصی را تولید می‌کنند تا فرد با وز وز خود سازگار شود. هر چه این وسایل مدت زمان بیشتری مورد استفاده قرار گیرند، فرد رضایت بیشتری را کسب می‌کند. نویز تولید شده از این تجهیزات به قدری عالی است که هیچ‌گونه احساس ناراحتی برای فرد ایجاد نمی‌کند.