احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:احمـد عمران/ سه شنبه 4 میزان 1396 - ۰۳ میزان ۱۳۹۶
سه سال از عمر حکومت وحدت ملی میگذرد؛ سه سال توام با افت و خیز، توام با بدبینی و خوشبینی، توام با تلخی و شیرینی و توام با ناکامی و کامیابی. وقتی از چشمِ مقامهای کشور به عمرِ سهسالۀ «دولت وحدت ملی» نگریسته شود، این دولت، دولتی موفق و سربلنـد معرفی میشود. دولتی که توانسته به تعهداتِ خود بهدرستی عمل کند و کشور را از یک بحرانِ کلان که در زمان رییسجمهوری پیشین در آن گرفتار شده بود، نجات بخشد.
مقامهای دولت وحدت ملی دستاوردهای خود را چنان بزرگ نشان میدهند که فکر میشود در سه سال پیش از آن، در افغانستان هیچ نظم و ادارهیی وجود نداشته است. ارگ ریاست جمهوری دولتِ پیشین را دولتی ناکام میداند که برایش هزار و یک مشکل را به میراث گذاشته و تمام وقتِ سه سال دولتِ فعلی را صرف حلِ بخشهایی از این مشکلات کرده است.
ارگ ریاست جمهوری چنان در بزرگنمایی دستاوردهای خود اغراق به خرچ میدهد که اگر کسی با مسایل افغانستان آشنایی نداشته باشد، فکر میکند که پیش از دولت وحدت ملی، دولت طالبان و یا چیزی بدتر از آن بر افغانستان حاکم بوده است. ارگ ریاست جمهوری به گونۀ سوالبرانگیز بیشترِ دستاوردهای فعلیِ افغانستان را ناشی از سیاستهای دولت وحدتِ ملی معرفی میکند و باور دارد که افغانستان پس از سیزده سال حاکمیتِ سلطهگرانۀ رییس جمهوری پیشین، به فضای امن، دموکراسی و آزادی بیان و اندیشه دست یافته و از یک مرحلۀ خطرناک بهخوبی عبور کرده است.
شاید مقامهای دولت دقیقاً چنین سخنانی را در رابطه با دولتِ پیشین مطرح نکنند، ولی وقتی به نشستهای خبری سخنگویان ارگ توجه شود، چنین ذهنیتی بدون تردید برای هر شنوندۀ اینگونه نشستها به وجود میآید.
اما سه سال تجربۀ دولت وحدت ملی تنها به دیدگاهها و نظراتِ ارگ ریاست جمهوری و شماری از بلندپایهگانِ دولت خلاصه نمیشود. این دولت طیف بزرگی از منتقدانِ خود را نیز دارد که نگاهشان به دستاوردهای آن، شبیهِ نگاهِ مقامهای دولت نیست. منتقدان دولت که طیفهای زیادی را شامل میشوند، تجربۀ حکومت وحدت ملی را در عرصۀ مدیریتِ کشور ناکام و حتا بسیار خطرناک ارزیابی میکنند. به باور منتقدان، این دولت و حکومت نهتنها به تعهداتِ خود در برابر مردم نتوانست عمل کند، بل بیشتر جامعه را به سمتِ ناامنی، انقطابهای سیاسی و اجتماعی، فقر و ناملایماتِ اقتصادی سوق داد.
به گفتۀ منتقدان، سران دولت وحدت ملی ظرف سالهای گذشته بیشتر مصروف حلِ مشکلاتِ تیمی و جناحی بودند و نتوانستند کشور را از بحرانهایی که با آنها مواجه است، نجات بخشند. این منتقدان به گسستهای داخلیِ برخی از سران دولت اشاره میکنند و میگویند که یکهتازیها و مدیریتِ ناسالم و توام با بینشِ قومگرایانه سبب شد که شماری از مهمترین چهرههای تشکیلدهندۀ دولتِ فعلی از آن جدا شوند و در هیأت مخالفان قد برافرازند. آنها تشکیل ایتلاف نجات افغانستان را اعتراضی از درون دولت وحدت ملی علیه سیاستهایی میدانند که از جانب ارگ ریاست جمهوری اشاعه و دنبال میشود.
به باور این منتقدان، انداختن کُل مشکلات فعلی به دامن یک شخص، نه انصاف است و نه هم با منطق میتواند سازگار باشد. به گفتۀ این منتقدان، دولت وحدت ملی چیزی نیست که از راه کودتا و یا براندازی دولت پیشین، قدرت را به دست گرفته باشد که چنین نگاهی بدبینانه به دولت آقای کرزی را ترویج میکند.
منتقدان میگویند که ارگ ریاستجمهوری برای سرپوش گذاشتن بر ناکامیهای خود، به چنین حربۀ غیراخلاقی متوسل میشود؛ درحالی که همین افراد فعلی که قدرت را در اختیار دارند، معماران همین نظام و از بلندپایهگان دولت آقای کرزی بودهاند. اگر انتقادی متوجه دولت پیشین است، این انتقاد شامل حالِ این افراد هم میشود که نتوانستند در موقعیتهایی که قرار داشتند، به خوبی از پسِ وظایفشان بیرون شوند.
طیفِ سومی نیز اما در این میان وجود دارد که نگاهی شکاکانه به مسایل دارند و فکر میکنند دولت وحدت ملی با وجود اینکه در آغاز با موجی از امیدواریها پا به میدان گذاشت، اما خود به قبرکنش تبدیل شد. این طیف از سیاستمدارانِ کشور مشکل را نه در مدیران فعلی، بل در کشورهایی میدانند که بهنحوی در مسایل افغانستان دخیل اند. به باور این طیف از سیاسیون، نه دولت آقای کرزی دولتِ مردمی بود و نه دولتِ فعلی از رای و آرایِ مردم بیرون شده است. به نظر این سیاسیون، دولت فعلی ادامۀ همان روند بن است که با مداخلۀ غرب و بهویژه امریکا دولتی را برای افغانستان تجویز کرد که بیشتر حافظ منافعش باشد و نه خدمتگزار مردم افغانستان!
به باور این گروه، تا زمانی که این روند ادامه پیدا کند و هر کشوری بهطور یکجانبه منافعِ خود را در افغانستان جستوجو کند، هیچ روزنۀ امیدی برای بیرون شدن از وضعیتِ فعلی وجود ندارد و به دنبال دولت وحدت ملی نیز دولتِ دیگری بر سر کار خواهد آمد که همین وضعیت را ادامه خواهد داد. به باور این سیاسیون، اگر در شانزده سال گذشته جامعۀ جهانی به گونۀ غیرجانبدارانه در افغانستان عمل میکرد، حالا واقعاً دستاوردهای ملموسی در عرصۀ حکومتداری و امنیت نصیب مردمِ این کشور میشد.
Comments are closed.