در بازار بیشتر ولایت‌های مرزی کشور، دادوستد با ارز‌های خارجی صورت می‌گیرد.
برخی منابع می‌گویند که در ولایت‌های مرزی داد و ستد به پول کشورهای بیرونی صورت می‌گیرد که قابل نگرانی است.
اسنادی که به روزنامۀ ماندگار رسیده نشان می‌دهد که در ولایت‌های مرزی افغانستان از کلدار پاکستانی و تومان ایرانی برای داد و ستد استفاده صورت می‌گیرد.
این در حالی است که شهروندان ولایت‌های مرزی از حکومت می‌خواهند که جلوی استفاده از کلدار را در این ولایت‌ها بگیرد.
آنان می‌گویند که در این ولایت‌ها هیچ فردی از پول افغانی کار نمی‌گیرد و همۀ داد و ستد با پول‌ کلدار انجام می‌شود.
فهیم باشندۀ ولایت ننگرهار می‌گوید که در این ولایت هیچ کسی پول افغانی را نمی‌شناسد و داد و ستد با پول کلدار صورت می‌گیرد.
نعیم باشندۀ دیگر این ولایت مرزی است که می‌گوید این نشان‌دهندۀ ناتوانی حکومت و بانک‌ ملی افغانستان است که برنامه‌یی برای ترویج ارز افغانی در ولایت‌های مرزی ندارند.
او می›‌گوید: « وقتی برای خرید می‌رویم همه می‌گویند که کلدار بدهید»، در حالی کشور ما پول مستقل دارد، اما بی‌برنامه‌گی نهادهای مسوول سبب شده تا مردم به پول بیگانه بیشتر علاقه‌مند شوند.
در همین حال، برخی از آگاهان و بازرگانان کشور با انتقاد از حکومت می‌گویند که بی‌برنامه‌گی نهادهای مسوول سبب شده تا در ولایت‌ها از ارز‌ کشور‌های بیرونی استفاده شود.
فرید باغبان بارزگان، می‌گوید که این غیر قابل انصاف است که با وجود داشتن پول مستقل از پول کشورهای بیرونی در ولایت‌های افغانستان استفاده شود.
این در حالی است که در سه سال اخیر ارزش پول افغانی در برابر پول خارجی کاهش چشم‌گیری داشته است که در حال حاضر یک دالر امریکایی به ۶۸ افغانی و ۹۰ پول رسیده است که نگرانی‌ جدی را ایجاد کرده است.
در همین‌ حال، بانک مرکزی افغانستان می‌گوید که چالش‌های استفاده از پول تومان و کلدار در ولایت‌های مرزی افغانستان وجود دارد و تلاش‌هایی را برای رفع این مشکل انجام داده‌اند که قناعت بخش نیست.
ایمل عاشور، سخنگوی بانک مرکزی افغانستان می‌گوید که برای رفع این چالش‌ها نیاز به برنامه‌های درازمدت دارند. زیرا به گفتۀ او، با اجبار نمی‌توان به این چالش‌های فایق آمد.
آقای عاشور با اشاره به کاهش ارزش پول افغانی می‌گوید که این به عرضه و تقاضا در بازار ارتباط دارد.
اما، اتحادیۀ صرافان افغانستان، افزایش استفاده از بانک‌نوت‌های کلدار پاکستانی و تومان ایرانی را ناشی از بی‌برنامه‌گی دولت و بانک‌ مرکزی می‌داند.
شرین آقا صافی رییس اتحادیۀ صرافان، می‌گوید که ما تلاش‌های خود را برای رایج ساختن استفاده از بانک‌نوت‌های افغانی در تمام ولایت‌های انجام دادیم، اما با ایجاد برنامۀ بانک‌نوت‌های مندرس شده و بانک‌نوت‌های جدید از طرف بانک مرکزی مردم دوباره رو به استفاده از کلدار و تومان آوردند.
آقای صافی باور دارد که کاهش و افزایش ارزش پول افغانی در برابر پول خارجی به دست بانک مرکزی است. اگر بانک مرکزی ارز خارجی را به‌شکل وافر به بازار عرضه کند، ارزش پول کشور بلند می‌رود.
از سویی هم، آگاهان امور پولی باور دارند که بانک‌ مرکزی افغانستان زمینه‌های استفاده از بانک‌ نوت‌های کشور را نتوانسته است در ولایت‌های مرزی کشور ترویج کند.
آنان باور دارند که بانک مرکزی افغانستان فاقد برنامه‌های ترویج بانک‌نوت‌های کشور است و این کار سبب کاهش ارزش پول‌ کشور در برابر ارز خارجی شده و نیز در ولایت‌های مرزی مردم بیشتر به استفاده از ارز‌های خارجی استفاده می‌پردازند.
آگاهان اقتصادی نیز تأکید می‌کنند که سیاست‌های بانک‌ مرکزی افغانستان فرسوده شده است و باید افراد مسلکی در رأس این نهاد قرار گیرند و سیاست‌های جدید موثر بانک‌داری را در پیش‌گیرند.
سید مسعود می‌گوید که فقدان سیاست پولی موثر سبب شده تا ارزش پول افغانستان از ۵۸ افغانی به ۶۹ افغانی کاهش یابد و در یک سال بیش از ۱۱۰ ملیارد افغانی مردم افغانستان ضرر کرده‌‌اند.
آمارهای ارایه شده نشان می‌دهد که اکنون بیش از دوصد بیست پنج ملیارد دالر در بازارهای کشور در گردش است.