احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:محمدمرادی/ دو شنبه 10 جدی 1397 - ۰۹ جدی ۱۳۹۷
بعد از ظهر روز سهشنبه چهارم جدی، یک حملۀ انتحاری در جادۀ سوم شهرک «عینومینه» شهر قندهار رُخ داد. ساعاتی پس از این حادثه، سخنگوی والی قندهار از هدف قرار گرفتن خانوادههای بلوچ پاکستانی در این حمله خبر داد. متعاقب آن، رسانههای پاکستان از کشته شدن «اسلم اچو» مشهور به «اسلم بلوچ» یکی از اعضای ارشد «لشکر آزادیخواه بلوچستان»، در این حمله خبر دادند. لشکر آزادیخواه یا ارتش آزادیبخش بلوچستان پاکستان در سال ۱۹۷۰ بعد از کشته شدن «مجید بلوچ اول» که حملۀ ناموفقی را به قصد ترور «ذوالفقار علی بوتو» نخستوزیر سابق پاکستان انجام داد، شکل گرفت. ازآنپس، لشکر آزادیخواه بلوچستان حملات مسلحانه علیه ارتش و دولت پاکستان را از اهداف خود تعیین کرد. ایالت بلوچستان، از بدو شکلگیری پاکستان، کانون خطر برای حاکمان پنجابی این کشور محسوب شده است. «نواب اکبر بوگتی» از سیاستمداران پاکستانی و رهبر یکی از جریانهای مستقل جداییطلب بلوچهای پاکستان، در سال ۲۰۰۶ به دستور پرویز مشرف کشته شد. بلوچهای ایالت بلوچستان پاکستان، از اینکه ایالت پنجاب، به صورت ناعادلانه از منابع آنها بهره میبرد، ناراضیاند. «مجید بلوچ دوم» یکی دیگر از سران لشکر آزادیخواه بلوچستان که داعیه عدالتخواهی داشت، در سال ۲۰۱۰ توسط نیروهای امنیتی پاکستان به قتل رسید. پس از کشته شدن مجید بلوچ دوم، سرپرستی این لشکر به «بازمحمد بلوچ» واگذار شد اما او هم اندکی بعد، توسط نیروهای امنیتی پاکستان به قتل رسید. ارتش پاکستان در ماه سرطان سال گذشته اعلام کرد که «عبدالرسول» یکی از رهبران لشکر آزادیخواه بلوچستان با شماری از نیروهایش به دولت پیوسته است اما رویداد نتوانست به حملات بلوچها علیه نیروهای امنیتی پاکستان پایان دهد زیرا لشکر آزادیخواه بلوچستان، یک شاخۀ نظامی تشکیل داده است که به واحد «مجید برگید» شهرت دارد. طبق ادعای دولت پاکستان که در رسانههای این کشور از جمله در روزنامۀ «امت» مورخ ۲۴ نوامبر ۲۰۱۸ انعکاس یافت، جنگجویان «مجید برگید» را سرویس امنیتی هند یا (RAW) و سایر کشورها آموزش میدهند. با توجه به این نکته، تاکنون شاخۀ نظامی لشکر آزادیخواه بلوچستان، دستکم هفت عملیات بزرگ و مرگباری را انجام داده است که حمله به «شوکت منگل» وزیر سابق کشور پاکستان، حمله به اتوبوس حامل مهندسان چینی در منطقۀ «دالبدین» بلوچستان در ماه اگست و همچنین حمله به کنسولگری چین در کراچی در نوامبر سال جاری، از این جمله است. سرپرست گروهی که اتوبوس مهندسان چینی را هدف قرار داد، «ریحان بلوچ» فرزند «اسلم بلوچ» بود. اسلم بلوچ تا پیش از کشته شدن در قندهار، فرماندهی واحد نظامی «مجید برگید» را به عهده داشت. لشکر آزادیخواه بلوچستان، عملیاتهای خود را در سه سال اخیر، به اتباع چینی متمرکز کرده است. چین در سال ۲۰۱۵، اجرای یک پروژۀ اقتصادی را با محوریت بندر «گوادر» در پاکستان به ارزش ۴۶ میلیارد دالر، اعلام کرد که بخشی از پروژۀ بینالمللی «یک کمربند یکراه» کشور چین است. ایالت بلوچستان بخشی جداییناپذیر این کریدور محسوب میشود که به دهلیز اقتصادی «سی.پک» نیز شهرت دارد. آزادیخواهان بلوچ مدعیاند که سود این پروژه به جیب سیاستمداران و ارتش پاکستان سرازیر میشود و بلوچها از آن بهرهیی ندارند. اسلم بلوچ در ماه مارچ سال جاری به رسانههای هندی ضمن اشاره به این موضوع گفت که پاکستان و چین از منابع بلوچستان بهرهبرداری میکنند. او به همین خاطر در این اواخر به عملیاتهای خود در مناطق مختلف پاکستان برای جلوگیری از اجرای این پروژه، شدت داده بود. اسلم بلوچ چندی پیش، هنگام یک عملیات در بلوچستان زخمی و برای مداوا به هند منتقل شد. او بعد از مداوا و بهبود کامل در بیمارستان «میکس» هند، به افغانستان آمد و در شهرک حفاظت شدۀ عینومینه مستقر شد. بعید به نظر میرسد که جنگجویان بلوچ پاکستانی، بدون هماهنگی امریکا و دولت افغانستان در یکی از امنترین مناطق شهر قندهار که توسط «احمدولی کرزی» برادر حامد کرزی احداث شد، پناه گرفته باشند. با اینکه اسناد موثقی وجود ندارد ولی دولت افغانستان برای حق تقاص و گرفتن انتقام از پاکستان، بیمیل نیست که از مخالفان مسلح دولت پاکستان حمایت کند. به همین منظور، بلوچهای مسلح مخالف دولت پاکستان توسط «عبدالرازق»، فرمانده مقتول پولیس قندهار و یکی از فرماندهان ضد پاکستان، در شهرک عینومینه اسکان داده شدند. وقتی عبدالرازق توسط نفوذی طالبان کشته شد، اسلم بلوچ به شدت از این حادثه اظهار ناراحتی کرد و خواستار بررسی همهجانبۀ رویداد شد.
از طرف دیگر، پروژۀ سی.پک با سرمایهگذاری ۴۶ میلیارد دالری چین، نه تنها بزرگترین پروژه در پاکستان به شمار میرود بلکه از مهمترین پروژههای اقتصادی در منطقه و جهان نیز است. تکمیل این پروژه، نقش اقتصادی امریکا را در پاکستان کمرنگ کرده و حتا میتواند پاکستان را برای همیشه از بار منت کمکهای اقتصادی امریکا خارج و وابسته به چین کند. لذا امریکا که رقیب اقتصادی چین بهشمار میرود و درعینحال نمیخواهد پاکستان نیز از کنترلش خارج شود، به حمایت مستقیم یا غیرمستقیم شاخه نظامی بلوچها پرداخته است. از سوی دیگر، لشکر آزادیخواهان بلوچستان، توسط هند نیز حمایت میشود که برخی مواقع زخمیهای این جریان از جمله اسلم بلوچ در هند معالجه شدهاند. از طرف دیگر، تاکنون فرد یا گروهی مسوولیت حمله انتحاری هفته گذشته قندهار را به عهده نگرفته است. بنابراین، پاکستان و چین مظنون اصلی این حادثه هستند. از آنجا که تاکنون حملات انتحاری در افغانستان عمدتاً ایدیولوژیکی یا عقیدتی بوده است اما شواهد نشان میدهد که حمله انتحاری شهرک عینومینه، متفاوت از سایر حملات انتحاری بوده است. بهعبارتدیگر، درگذشته عاملان انتحاری با انگیزۀ به اصطلاح «جهاد» و رفتن به بهشت، دست به حمله میزدند اما اکنون پاکستان، چین و یا هر کشور دیگری، به این حد از نفوذ در بین نیروهای اجارهیی رسیدهاند که عاملان انتحاری را با انگیزههای سیاسی نیز برای کشتن مخالفان خود متقاعد کنند. هر چه باشد، عامل انتحاری شهرک عینومینه، پنجابی نبوده بلکه از ساکنان اینطرف یا آنطرف «خط دیورند» بوده است. هر چند این ماجرا در سکوت رسانهیی فراموش شد اما نشان داد که افغانستان، به فاز جدیدی از رقابتهای منطقهیی بین امریکا و چین از یک طرف و از سوی دیگر، به میدان منازعه پاکستان و هند تبدیل شده است.
Comments are closed.