گزارشگر:روحالله بهزاد/ شنبه 15 جدی 1397 - ۱۴ جدی ۱۳۹۷
دونالد ترامپ، رییسجمهور امریکا در نخستین جلسۀ کابینهاش در سال ۲۰۱۹، گفت که دلیل حضور و حملۀ شوروی سابق به افغانستان، نگرانی از نفوذِ احتمالی «تروریستان» در آن کشور بود. آقای ترامپ افزود که روسیه زمانی «اتحاد جماهیر شوروی» بود و افغانستان آن را «روسیه» ساخت، زیرا جنگ افغانستان شوروی را ورشکست ساخت.
او در بخشی از سخنانش از هند، پاکستان و روسیه خواسته است که در مقابل طالبان در افغانستان بجنگند. ترامپ اظهار داشت که هند، روسیه و پاکستان به دلیل همسایهگی و نزدیکی قلمرو با افغانستان، باید در این کشور بجنگند، نه امریکا که هزاران مایل دور است. رییسجمهور امریکا همچنان گفته است که داعش و طالبان دشمنان امریکا اند و این گروهها در افغانستان باهم درگیر اند. او گفته است وقتی این گروهها بین خود درگیر اند، امریکا نباید در این میان وارد شود.
آقای ترامپ پس از جلسۀ به خبرنگارانِ رسانههای امریکایی همچنان گفت که روسها حق داشتند به افغانستان حمله کنند و در آنجا حضور داشته باشند، زیرا به باور آقای ترامپ: «مشکل این بود که در آن زمان، آن درگیری بسیار شدید بود و به معنای واقعی کلمه روسها ورشکسته شدند».
این اظهارات ترامپ همزمان با مطرح شدن بحث خروج نیروهایی امریکایی از افغانستان مطرح میشود. مسوولان امریکایی گفته اند که جنگ در افغانستان دشوار است و آنان به جنگی که پایان آن نامعلوم است، گزینههای دیگری را دنبال میکنند.
مایک پنس معاون اول رییسجمهور امریکا در مصاحبه با فاکس نیوز و در پاسخ به این سوال که آیا امریکا در جنگ افغانستان به پیروزی رسیده است، گفت: ترامپ در حال ارزیابی جنگ افغانستان است.
او افزوده که ترامپ در سال گذشته راهبرد جدیدی را در افغانستان دنبال کرد که شامل افزایش نظامیان، افزایش منابع، حمایت از ارتش افغانستان در مواجه با طالبان، داعش و القاعده بود.
معاون ترامپ با بیان اینکه جنگ در افغانستان بسیار دشوار است، بیان کرد: ترامپ در حال ارزیابی گزینهها در افغانستان است، این جنگ در ۱۸ سال گذشته ادامه یافته و اولویت رییسجمهور امریکا حفظ منافع این کشور براساس سیاست کلی «اول امریکا» خواهد بود.
پنس ادامه داد: ترامپ در حال بررسی کاهش تعهدات نظامی در سوریه و همچنان در افغانستان است تا اینکه منابعی که در این کشورها برای مخارج نظامیان هزینه میشود، به خود امریکا بازگردد.
در این میان، احمدولی مسعود، نامزدِ انتخابات ریاستجمهوری به این باور است که مقصر اظهاراتِ ترامپ و بیرون کردن نیروهایش از افغانستان، رهبرانی است که به گفتۀ او، سالها مردم را با نامهای شمال، جنوب، جنگسالار و شیعه و سنی به جان هم انداختند.
آقای مسعود در صفحۀ رسمی فیسبوکش نگاشته است: «وضاحت نخواهید، کافی است به وجدان خود مراجعه کنید، در این مدت ۱۷ سال چه اتهامات و نارواییها، دسیسهها و دوسیههایی که نبود برای به حاشیه کشیدنِ دیگران به کار گرفتید؟».
در بخش دیگر یادداشت احمدولی مسعود آمده است: چه دروغها و برچسبهایی که نبود در انظار جامعۀ جهانی بر هموطنان خود، بر مردم خود و به شرکای سرنوشت خود بهنام جنگسالار، شمال، جنوب، پشتون، فارسی، شیعه، سنی، مجاهد، طالب افغانی، طالب پاکستانی، داعش، … نزدید.
او افزوده است: «مهمترین کارِتان این بود تا با گزارشدهی، نمایندهگی و آدرس غلط از مردم خود به جهانیان، لابیگری کنید، ذهنیت آنان را منحرف سازید و به مردم خود فاجعۀ تاریخی «افتراق» که هرگز فراموش نسلهای آینده نخواهد شد را بیافرینید. این ترکیدن عقدههای متراکم، حاکی از کمینگیریهای هدفمندِ شما است که کشور را به چنین روزی کشانیده است. این عطش انتقامجویانۀ شما از مردم خودتان میباشد که یک ملت تاوان آن را با پوست و خون شان میپردازند».
این نامزد انتخابات ریاستجمهوری تأکید دارد که وقتی امریکاییان میبینند که حاصل هزینههای صدها میلیارد دالری شان، «فسادهای سیستماتیک دولتمردان، انحصارطلبیهای سادهاندیشانه، تبعیض و تعصبات غیرانسانی، جنگهای بیپایان، کشمکشهای قومی و فرقهیی، یکسونگریها و ماجراجوییهای همیشهگی تاریخی میباشد، به خود حق میدهند که از این باتلاق بیحاصل» پا پس بکشند و فقط به منافع کلانترِ خود بیاندیشند.
او میگوید که بارها به غربی ها تأکید داشته است که بالای شخص و گروه، بهنام قوم و قبیله سرمایهگذاری نکنند، بلکه بالای برنامهها و خواستهای اساسی مردم هزینه کند. احمدولی مسعود در اخیر یاداشتش خطاب به سران کنونی و پیشن حکومت نگاشته است: «حالا شما مغزهای متفکر و طبیبان سرزمین مریض من، شما و خدایتان، کی به کی حساب پس بدهد؟ آیا وقت آن نرسیده است که پس از ۱۷ سال، شما حساب پس بدهید؟».
همزمان بااین، ارگ ریاست حکومت وحدت ملی در واکنش به این اظهارات، جنگ مردم افغانستان در برابر شوروی سابق را «جهاد مقدس» خوانده و گفته که پس از تجاوز اتحاد شوروی سابق به افغانستان، مردم این کشور در نتیجۀ یک «قیام ملی» بهخاطر «کسب آزادی خاک مقدس خویش»، جهاد را آغاز کردند.
در اعلامیۀ ارگ گفته شده است که به طرفداری از اعلام جهاد در برابر اتحاد شوروی و نکوهش این تجاوز، جهان «اجماع کامل» داشت و جلسۀ عمومی سازمان ملل متحد به اکثریت آرا طی یک قطعنامۀ اعتراضی، تجاوز شوروی سابق را محکوم کرد.
در اعلامیه آمده است که ۳۴ کشور اسلامی در آن زمان حملۀ شوروی را نکوهش کرده و به بیرون شدن این کشور از افغانستان تأکید ورزیدند. در اعلامیه گفته شده که پیش از ترامپ، رییسان جمهور پیشین امریکا نیز حملۀ شوروی به افغانستان را محکوم و از جهادِ افغانستان حمایت کردند.
ارگ در این اعلامیه خاطرنشان ساخته که روابط افغانستان با دنیا براساس «منافع مشترک» تدوین شده است و اولویت افغانستان در این شرایط کنونی، «اتکا به خویشتن» است. در اخیر اعلامیه گفته شده است که بین «اظهارات» و «پالیسی» رسمی کشور تفاوت وجود دارد و به همین سبب، افغانستان از ایالات متحدۀ امریکا به خاطر «یک سلسله اظهارات» در خصوص «برخی پالیسیها» وضاحت خواسته است.
آگاهان به این باور اند که واقعیت دیگر این است که اظهارات رییسجمهور امریکا موضع این کشور در برابر طالبان را ضعیف میسازد. نمایندۀ ترامپ پس از این اظهارات نمیتواند به سادهگی طالبان را قناعت به حاضر شدن به میز مذاکره کند. اظهارات ترامپ به طالبان این باور را خلق کرده است که امریکاییها از جنگ خسته شده و به زودی افغانستان را ترک میکند. طالبان شاید به این باور رسیده باشند که میتوانند بدون امتیازدهی به دولت افغانستان و امریکاییها، با زورِ نظامی پیروز شوند.
به باور آگاهان، سخنرانی اخیر ترامپ شاید نشست جده را هم به نفع طالبان پایان دهد. مطمیناً طالبان در نشست جده از امریکاییها امتیازهای کلان خواهند خواست. امریکا و افغانستان به هیچوجه نمیتوانند با موضعگیری ضعیف و متزلزل طالبان را متقاعد به ختم جنگ سازند. برای پایان جنگ افغانستان، نیاز است اجماع داخلی و موضع واحد و مشترک میان افغانستان و امریکاییها شکل بگیرد. هیچ گروه و طرفی نباید تلاش کند امتیاز پایان جنگِ افغانستان را به نفع خود انحصار کند. چنین فکر و چنین تلاشی قطعاً پروسۀ صلح را سلیقهیی و ناکام ساخته و به طالبان میدان بیشتر میدهد.
Comments are closed.