میکانیسم نادرستِ گزینش کمیشنران انتخاباتی

گزارشگر:احمـد عمران - ۳۰ دلو ۱۳۹۷

حکومت به دنبال وارد کردن تعدیلات در قانون انتخابات که منجر به برکناری و ممنوع‌الخروجی اعضای پیشینِ کمیسیون‌های انتخاباتی شد، حالا برای این‌که کمیسیون‌های انتخاباتی خالی نمانند، طرح جایگزینیِ افراد جدید را با میکانیسم بسیار سادۀ معرفی کردنِ نامزدها به نهادها و احزاب سیاسی ارایه کرده تا پس از معرفی تعدادی از سوی این نهادها و احزاب سیاسی، حکومت از میان‌شان افرادی را برای کمیسیون‌های انتخاباتی برگزیند. این طرح ضمن این‌که مشکلاتِ خود را دارد، ولی همین لحظه انتخابات پارلمانی افغانستان دچار بُن‌‌بست و انسدادی شده که mandegarفکر نمی‌شود به آسانی بتوان راه‌حلی برای آن پیـدا کرد.
بر اساس گفته‌های بسیاری از نهادهای ناظر بر انتخابات، مسوولان دارالانشای کمیسیون‌های انتخاباتی که آقای غنی آن‌ها را تا معرفی افراد جدید به عنوان سرپرست معرفی کرده، خود در مظانِ اتهام قرار دارند و به گفتۀ این نهادها این افراد نیز به اندازۀ اعضای کمیسیون‌های انتخاباتی در بحران انتخابات پارلمانی شریک هستند. آیا عقل و منطـق اجازه می‌دهد که مدیریتِ انتخابات تا زمان گزینش کمیشنرانِ جدید به کسانی سپرده شود که خود متهم به فساد و مهندسی انتخابات استند؟!… این طرح از سوی هر کسی که داده شده باشد، یک راه‌حل بحران‌زا می‌تواند باشد.
از سوی دیگر، هنوز نتایج نهایی انتخابات پارلمانی به صورتِ سراسری اعلام نشده و اگر اتهام‌هایی که بر کمیشنران کمیسیون‌های انتخاباتی وارد است ـ که گفته می‌شود اتهام‌های بسیار سنگین و خطرناکی هستند و اسناد و شواهد لازم نیز در اختیار نهادهای عدلی و قضایی قرار گرفته ـ تأیید شوند، آن‌گاه نتیجۀ انتخابات چه خواهد شد؟ آیا بازهم کمیسیون‌های انتخاباتی خواهند توانست که نتیجۀ دقیقِ انتخابات را بیرون کنند؟ با توجه به این‌که نسبت به نتایج نهاییِ برخی از ولایت‌ها که اعلام شده، واکنش‌های زیادی وجود دارد.
با اطمینان باید گفت که طرح جایگزین‌سازی کمیشنران جدید به جای کمیشنران پیشین، یک طرحِ ناقص و جنجال‌آفرین است:
۱) بر اساس این طرح ممکن است که احزاب سیاسی کسانی را معرفی کرده باشند که توانایی مدیریت انتخابات را نداشته باشند، چرا که کاملاً مشخص است افراد معرفی شده هیچ‌گاه در کمیسیون‌های انتخاباتی کار نکرده‌اند.
۲) احتمال این‌که افراد تازه که از سوی جریان‌های سیاسی معرفی شده‌اند، هنوز تمایلاتِ حزبی داشته باشند نیز می‌تواند چالش‌زا باشد. چه کسی ضمانت کرده می‌تواند که افراد معرفی‌ شده از سوی احزاب سیاسی، به هدف کمک به نامزد مورد حمایتِ آن حزب وارد کمیسیون‌های انتخاباتی نشده باشند.
۳) برای این‌که افراد تازه تقرر یافته، که هنوز گزینش نشده و تقرر نیافته‌اند، با سازوکارهای انتخاباتی آشنا شوند، به زمانِ زیادی نیاز است و با توجه به این‌که آن‌ها میراث شومِ کمیشنران قبلی را نیز به دوش می‌کشند و از سوی دیگر زمانِ زیادی هم به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری باقی نمانده، چگونه ممکن است که آن‌ها بتوانند مدیریت انتخابات را بهتر از افراد قبلی انجام دهند؟
این‌ها از اساسی‌ترین چالش‌های تعیینِ کمیشنرانِ تازه و برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری است که از حالا باید با جدیت مورد توجه قرار داشته باشند. آقای غنی به صورت تعمدی، کاری کرد تا کمیسیون‌های انتخاباتی را در قبضۀ خود داشته باشد و زیر نامِ این‌که کمیشنران بعدی توسط احزاب سیاسی و نهادهای ناظر بر انتخابات معرفی می‌شوند، بار ملامتی‌های آینده را نیز می‌خواهد به دوش این نهادها بیفکند و خودش به آرامی و برنامه‌ریزی شده به تقلب‌های انتخاباتی دست بزند.
انتخابات بعدی ریاست‌جمهوری بسیار چالش‌زاست و به همین دلیل نباید به ‌آسانی از کنار آن رد شد. تجربۀ دو انتخاباتِ اول پس از حکومت انتقالی نشان داد که نقش سازمان‌های بین‌المللی در برگزاری انتخاباتِ افغانستان می‌تواند بسیار موثر باشد. هرچند آن انتخابات‌ها نیز مشکلاتِ خود را داشتند، ولی به نسبتِ سال‌های پسین می‌توان گفت که انتخابات‌های مدیریت‌شده‌تری بودند. به همین لحاظ برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آینده، ما یک بار دیگر نیاز به همکاری سازمان‌های جهانی داریم تا انتخابات از بحران فعلی نجات پیـدا کند.
نباید به وعده‌های سرخرمنِ آقای غنی مبنی بر برگزاری انتخابات شفاف که ظرفِ دو روز نیز نتایج آن اعلام خواهد شد، فریب خورد. چنین چیزی با توجه به وضعیت کشور محتمل به نظر نمی‌رسد. بهترین راهِ برگزاری انتخابات، همکاری و مساعدتِ نهادهای جهانی است. اگر ستاد مشترکِ انتخاباتی ساخته نمی‌شود ولی حداقل باید از سازمان ملل متحد و یا نهادهای دیگرِ بین‌المللی مثل اتحادیۀ اروپا خواسته شود تا کمیسیونی را برای نظارت و همکاری با کمیسیون‌های انتخاباتی افغانستان به این کشور اعزام کننـد. در غیر این صورت، سازوکار فعلی انتخاب کمیشنران، سازوکارِ منطقی و درستی نیست و باعث بحران‌های بیشتر در سطح جامعه می‌شود.

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.