کمیسیون حقوق بشر افغانستان، با انتشار گزارش سالانۀ خود در بارۀ «آموزش و ترویج حقوق بشر» در جریان سال گذشتۀ مالی، گفته است که ضعف آگاهی خانواده‌ها و جامعه، از دلایل اصلی نقض حقوق کودکان در افغانستان به شمار می‌رود.
این کمیسیون گفته است که در جریان سال مالی ۱۳۹۷ خورشیدی، در مجموع هشت‌هزار و ۴۸۱ نفر که بیشتر از پنجاه درصد آنان را زنان تشکیل می‌دهند، از طریق راه‌اندازی برنامه‌های آموزشی کوتاه مدت، تدویر کارگاه‌‌ها، سیمینارها، جلسات آموزشی، کنفرانس‌ها و برنامه‌های درازمدت در بارۀ مسایل مربوط به حقوق بشر توسط دفتر ساحوی کابل تحت آموزش قرار گرفته‌اند. به گفتۀ این کمیسیون، رقم افرادی که در سال ۱۳۹۶ تحت آموزش مسایل حقوق بشری قرار گرفته بودند‌، به شش‌هزار و ۲۲۷ تن می‌رسیدند. افرادی که تحت آموزش‌های حقوق بشری قرار گرفته‌اند، شامل مدافعان حقوق بشر، قضات، دادستان‌ها، منسوبان نهادهای امنیتی و دفاعی، وکلای مدافع، آموزگاران مکاتب و استادان دانشگاه، دانشجویان، متنفذان قومی، مسوولان رسانه‌ها و دیگر کارمندان نهادهای دولتی هستند.
کمیسیون مستقل حقوق بشر در گزارش خود افزوده هرچند در بخش حمایت و انکشاف حقوق کودکان از سوی نهادهای مختلف کارهای زیادی صورت گرفته، اما هنوزهم ضعف آگاهی خانواده‌ها و جامعه از دلایل اصلی نقض حقوق کودکان در افغانستان به شمار می‌رود. این کمیسیون در گزارش خود گفته است: «بخش حمایت و انکشاف حقوق کودکان یکی از بخش‌های کاری مهم دیگر کمیسیون می‌باشد. این بخش ضمن حمایت از حقوق کودکان، بر اساس برنامه عمل کمیسیون موظف است تا یک سلسله جلسات آموزشی را در حمایت از حقوق کودکان زمینه حقوق اطفال دایر نماید. با وجود آنکه کارهای زیادی از سوی نهادهای مختلف در زمینۀ حقوق کودکان انجام شده است، اما به‌دلیل ضعف آگاهی عمومی خانواده‌ها و جامعه، حقوق کودکان نقض می‌گردد و به حقوق بشری آنان توجه لازم صورت نمی‌گیرد. این امر یکی از نگرانی‌های همیشگی کمیسیون بوده‌ است».
کمیسیون حقوق بشر تأکید کرده که در جریان سال گذشتۀ مالی، به منظور بلند بردن سطح آگاهی خانواده‌ها و مردم، بیست‌وچهار جلسۀ آموزشی را با شرکت استادان مکاتب، مسوولان مراکز اصلاح و تربیت کودکان، پرورشگاه‌ها، زنان، دانشجویان، محجوزین و دیگر افرادی که نقش موثرتری در حمایت و انکشاف حقوق کودکان دارند، برگزار کرده است. در این جلسات در مجموع ۸۷۵ نفر از زنان و مردان آموزش دیده‌اند.
کمیسیون حقوق بشر افزوده که این افراد در زمینه‌های آسیب‌های اجتماعی کودکان شامل کودک‌آزاری و کودکان شاهد خشونت‌های خانوادهگی، جلوگیری از خشونت علیه کودکان و هم‌چنین میکانیسم‌های حمایتی از کودکان متخلف از قانون، نقش والدین در تربیت کودکان، حقوق کودک از دیدگاه اسلام، حقوق بشری کودکان از دیدگاه اسناد بین‌المللی به ویژه کنوانسیون حقوق کودک که شامل موضوعاتی از قبیل حقوق بنیادین کودکان، حق برخورداری از سلامت جسم، روان، اخلاق، حقوق سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، امنیت اجتماعی و منع بهره‌کشی و کار کودکان، ممنوعیت ازدواج‌های پیش از وقت، حق دسترسی به آموزش و پرورش با کیفیت و معیاری و همین‌طور پیامدهای عدم‌ توجه به کودکان و ممنوعیت سوءاستفادۀ جنسی از کودکان می‌شوند، آموزش داده شده است.
هم‌چنین دفتر ساحوی کابل مربوط به کمیسیون حقوق بشر، ۲۱۶۰ کودک دانش‌آموز را نیز از طریق راه‌اندازی برنامۀ آموزش «کودک به کودک» تحت آموزش قرار داده است.
نتایج آموزش‌های حقوق بشری
کمیسیون حقوق بشر می‌گوید که راه‌اندازی برنامه‌های آموزشی حقوق بشری نتایج مطلوبی در قبال داشته و این آموزش‌ها باعث شده تا رقم مراجعه‌کننده‌گان به این کمیسیون برای رسیدهگی به مسایل حقوق بشری‌شان افزایش یابد. کمیسیون حقوق بشر در گزارش خود گفته است:‌ «یکی از مصادیق روشن تأثیرات عملی برنامه‌های آموزشی دفتر ساحوی کابل، افزایش مراجعان به این دفتر می‌باشد. افزایش مراجعه شهروندان دلالت بر ارتقای شناخت و اعتماد مردم نسبت به کمیسیون دارد؛ علاوه بر سایر مباحث، معرفی کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، وظایف و صلاحیت‌های آن و مفاهیم حقوق بشر از جمله موضوعات کلیدی و مهم هر برنامه آموزشی دفتر ساحوی کابل بوده است. این امر سبب شده است تا اشتراک کنندهگان برنامه از یک‌ طرف از حقوق بشری خود آگاه شوند و از جانب دیگر، با صلاحیت‌های قانونی، عملکرد به موقع و دست‌‌آوردهای کمیسیون نیز آشنایی حاصل نموده و میزان اعتمادشان نسبت به اجراآت کمیسیون افزایش یافته و به دفتر ساحوی کمیسیون مراجعه نمایند».
کمیسیون حقوق بشر افزوده که طی سال مالی گذشته، به تعداد هفت‌هزار و ۴۷۲ نفر به دفتر ساحوی این کمیسیون در کابل مراجعه کرده و این رقم در مقایسه با سال قبل از آن، بیست‌وهشت درصد افزایش داشته است. براساس این گزارش، افزایش تعداد مراجعه‌کنندهگان نشان‌دهندۀ بلند رفتن اعتماد شهروندان نسبت به کارکرد کمیسیون را نشان می‌دهد.
با این‌حال، کمیسیون حقوق بشر می‌گوید که پیش‌برد برنامه‌های آموزش‌ مسایل حقوق بشری در افغانستان با چالش‌های جدی از جمله ناامنی، عرف و عنعنات ناپسند و بنیادگرایی و اندیشه‌های افراطی نیز مواجه است. به گفتۀ این کمیسیون،‌ برخی از افراد برداشت‌های نادرسی از مسایل حقوق بشری دارند و آموزش این مسایل را در تعارض با آموزه‌های دینی قلمداد می‌کنند. کمیسیون حقوق بشر در گزارش خود گفته است: «افرادی که این بحث را مطرح می‌کنند بیشتر با رویکرد و نگاه بنیادگرانه از دین وارد بحث می‌شوند و به همین‌ خاطر حقوق بشر را پدیده‌ی ضد دین می‌دانند».
در عین‌حال، کمیسیون حقوق بشر نقش رسانه‌ها در ترویج ارزش‌های حقوق بشری را مهم توصیف کرده می‌گوید که با امضای تفاهم‌نامه‌یی با رسانه‌ها، باید زمینۀ نشر مفاهیم حقوق بشر مساعد گردد. این کمیسیون هم‌چنین بر نقش دانشگاه‌ها و مکاتب نیز در ترویج و تفهیم ارزش‌های حقوق بشری در افغانستان تأکید کرده است.