بخش نخست/

بسیاری از مردم، چاقی را در تغذیۀ بد و عدمِ فعالیت می‌دانند اما همیشه به این ساده‌گی نیست. عواملِ دیگر می‌تواند اثراتِ قدرتمندی بر وزنِ بدن و چاقی داشته باشد که برخی از آن‌ها خارج از کنترل فرد هستند. این عوامل عبارت‌اند از: ژنتیک، عوامل محیطی و شرایط پزشکی خاص. در این مقاله، فهرستی از ۹ دلیلِ قانع‌کننده که «چرا چاقی فقط یک انتخاب نیست» آورده می‌شود.

۱. ژنتیک و عواملِ قبل از تولد
سلامتی به‌خصوص در اوایل زنده‌گی مهم است؛ زیرا بعدها بر روی سلامت اثر می‌گذارد. و در واقع، به مقدار زیاد می‌تواند درحالی‌که جنین هنوز در رحم است، مشخص شود. رژیم غذایی و انتخاب شیوۀ زنده‌گی مادر، یک عامل بزرگ است و ممکن است رفتارهای آینده و ترکیب بدن را تحت تأثیر قرار دهد. مطالعات نشان می‌دهد زنانی که در دوران بارداری چاقی مفرط دارند، این چاقی تا ۳ سال با آن‌ها می‌ماند.
توجه داشته باشید کودکانی که پدر و مادر، پدربزرگ و مادربزرگِ چاق دارند، احتمال بیشتری برای چاق شدن نسبت به کودکانِ با پدر و مادر، پدربزرگ و مادربزرگ با وزن طبیعی دارند. علاوه بر این، ژن‌هایی که ما از پدر و مادر به ارث می‌بریم، ممکن است حساسیتِ ما به افزایش وزن را تعیین کنند.
اگر چه عوامل ژنتیکی و عوامل اوایل زنده‌گی منحصراً مسوول چاقی نیستند، آن‌ها کمک‌های مستعدکنندۀ افراد به افزایش وزن هستند. حدود ۴۰ درصد از کودکانِ دارای اضافه‌وزن، چاق شدن را در دوران نوجوانی خود ادامه می‌دهند و۸۰ درصد از نوجوانانِ چاق به بزرگسالانِ چاق تبدیل خواهند شد.

۲. عادات تولد، نوزادی و دوران کودکی
اگرچه دلیل ناشناخته است، اما کودکان متولد شده از طریق سزارین در مراحل بعدی زنده‌گی بیشتر مستعد ابتلا به چاقی به نظر می‌رسند. این هم درست است که نوزادانِ تغذیه شده با شیر خشک، تمایل به سنگین‌تر شدن نسبت به نوزادان شیرمادرخوار دارند. این ممکن است به دلیل دو گروه باکتری‌های روده مختلف و اثرگذار روی ذخیرۀ چربی باشد. این مهم است که توجه داشته باشید این عوامل به‌طور کلی توسط انتخاب هرکدام از مادر و یا نوزاد ساخته نمی‌شود، در عین حال به نظر می‌رسد آن‌ها با خطر چاقی کودک مرتبط باشند.
علاوه بر این، تشکیل عاداتِ سالم رژیم غذایی و ورزش در دوران کودکی ممکن است باارزش‌ترین پیشگیری علیه چاقی و بیماری‌های مربوط به شیوۀ زنده‌گی باشند. اگر کودکان خردسال طعم و مزۀ غذاهای سالم را به جای تنقلات پردازش‌شده توسعه دهند، آن کمک می‌کند تا آن‌ها در طول زنده‌گی وزن طبیعی خود را حفظ کنند.

۳. داروها یا بیماری‌هایی که سبب چاقی می‌شوند
بسیاری از شرایط پزشکی و بیماری‌ها نیاز به دارو برای درمان دارند. متأسفانه افزایش وزن، یک عارضۀ جانبیِ شایعِ بسیاری از این داروها است. این داروها شامل داروهای دیابت، ضد افسرده‌گی و داروهای ضدروان‌پریشی است. این داروها ممکن است اشتها را افزایش دهند و سبب تغییر در کاهش سوخت‌وساز بدن، تغییر در توانایی بدن برای سوزاندن چربی و سبب افزایش ذخیرۀ چربی به جای سوزاندن آن شوند.

۴. هورمون گرسنه‌گی قدرتمند
گرسنه‌گی و غذا خوردن غیرقابل کنترل، تنها علت حرص و یا عدم اراده نیستند. گرسنه‌گی توسط هورمون‌های بسیار قدرتمند و مواد شیمیایی مغز، در بخش‌هایی از مغز که مسوول هوس و پاداش هستند، کنترل می‌شود. عملکرد این هورمون در بسیاری از افراد چاق، باعث تغییر رفتار غذا خوردن و باعث یک حالت فیزیولوژیکی قوی برای خوردن بیشتر می‌شود.
مغز دارای یک مرکز پاداش است که موقع غذا خوردن شروع به ترشح دوپامین و دیگر مواد شیمیایی می‌کند و سبب داشتن احساس خوب در زمان خوردن می‌شود. خوردن مواد غذاییِ آشغال سبب ترشح بیشترمواد شیمیایی شده و احساس خوب بودن نسبت به مواد غذایی فرآوری‌نشده بیشتر است، زیرا آن‌ها منجر به یک «پاداش» بسیار قوی‌تر در مغز می‌شوند.

منبع: برترین‌ها