گزارشگر:روحالله بهزاد - ۲۹ میزان ۱۳۹۸
تردد مقامهای خارجی بهویژه مسوولان قصر سفید به افغانستان در آستانۀ شمارش آرا برای اعلام نتیجۀ انتخابات و احتمال از سرگیری گفتوگوهای صلح، پرسشبرانگیز است. در نزدیک به یک ماه گذشته، حداقل چهار مقام بلندپایۀ امریکا به افغانستان آمده و با مقامهای حکومت وحدت ملی، سیاستمداران و برخی از مسوولان رسانهها در مورد صلح و انتخابات گفتوگو کرده که از درون این گفتوگوها هم تنها خبرنامههای خشکوخالی به رسانهها و مردم درز کرده است. علاوه بر مقامهای حکومت امریکا، شماری از سفیران و نمایندهگان نهادهای بینالمللی نیز به افغانستان آمده و در مواردی حتا به کمیسیون انتخابات سر زده و از روند شمارش آرا در کمیسیون دیدن کردهاند.
در نخستین مورد، هیأتی از سناتوران امریکا وارد افغانستان شدند و با رهبران حکومت وحدت ملی دیدار کردند. در خبرنامههای ارگ و ریاست اجرایی آمد که در این دیدارها در مورد صلح و شفافیت در انتخابات صحبت شد. به دنبال آن، الیس ویلز، معاون وزارت خارجۀ امریکا به افغانستان آمده و علاوه بر سران حکومت، با برخی از مسوولان ارشد رسانهها دیدار کرد. او گفت که امریکا تنها از اعتباردهی به آرای بایومتریک شده حمایت میکند و نهادهای انتخاباتی باید بدون مداخله و فشارهای سیاسی کار کنند و نتایج شفاف و معتبر انتخابات را همهگانی سازند.
به تعقیب بانو ویلز، جان سپکو، سرمفتش ایالات متحده، مارک اسپر، وزیر دفاع و نانسی پلونسی، رییس کانگرس و شماری از اعضای کانگرس امریکا وارد افغانستان شدند. علاوه بر این، نمایندۀ اروپا برای افغانستان و سفیران برخی از کشورهای خارجی در افغانستان نیز در یک ماه گذشته به ارگ و قصر سپیدار رفتوآمد داشته و با سران حکومت وحدت ملی در مورد صلح و انتخابات دیدار و گفتوگو کردهاند.
شفافیت در روند شمارش آرا و چگونهگی از سرگیری گفتوگوهای صلح با طالبان، محور این سفرها و دیدارها خوانده شده است. پیش از این، امریکا و جامعۀ جهانی بیشتر به گفتوگو با طالبان حساب باز کرده بودند و به برگزاری انتخابات ریاستجمهوری چندان بها نمیدادند، اما پس از آنکه این گفتوگوها متوقف شد و انتخابات ریاستجمهوری برگزار گردید، اکنون مشخص نیست که امریکاییها برای آیندۀ افغانستان کدام آجندا را در اولویت دارد. شکی وجود ندارد که افغانستان وابستهگی شدیدی به کمکهای مالی ایالات متحده، کشورهای متحد این کشور و در مجموع جامعۀ جهانی دارد و از این جهت، آجندا و چشمانداز این کشور برای افغانستان میتواند بسیار تأثیرگذار، چشمگیر و قابل محاسبه باشد.
ترامپ در چندین سخنرانی انتخاباتی اخیرش به خروج از افغانستان تأکید کرده است. این امر نشان میدهد که حکومت ترامپ در نظر دارد نیروهای نظامیاش را از افغانستان بیرون کند. پس از این اظهارات، مارک اسپر، وزیر دفاع امریکا و یک هیأت از کانگرس امریکا به رهبری رییس کانگرس به افغانستان آمده و در دیدار با رهبران حکومت، بر مبارزه با تروریسم صحبت کرده و گفته اند که آنان نمیخواهند افغانستان بار دیگر به پناهگاه دهشتافگنان تبدیل شود و این کشور میخواهد وضعیتِ افغانستان را از نزدیک زیر نظر داشته باشند تا فعالیتهای دو کشور برای مقابله با تروریسم هماهنگ ادامه یابد. این سخنان وزیر دفاع امریکا و اعضای کانگرس این کشور، تناقض و ابهام خلق کرده است. ترامپ، به خروج از افغانستان فکر میکند، اما از سخنان وزیر دفاع و هیأت کانگرس این کشور چنین استنباط میشود که امریکا تا نابودی تروریسم در افغانستان باقی میماند. هرچند سیستم دولت در امریکا به گونهیی است که تصمیم نهایی را رییس جمهوری میگیرد، اما از نقش و تأثیر کانگرس و مقامهای امنیتی آن کشور بر کاخ سفید نیز نمیتوان چشم پوشید.
دولت امریکا تعهد سپرده که پس از خروج از افغانستان، به حمایت دولت این کشور ادامه میدهد، اما نگرانی اصلی این است که آیا طالبان با نظم جمهوری و قانون اساسی سازش میکنند یا خود را فاتح جنگ ناتو قلمداد کرده، در این جغرافیا امارت اسلامی برپا میکند. کشورهای متحد امریکا و اتحادیۀ اروپا اعلام کرده، در صورتی که نتیجۀ گفتوگوهای صلح، برپایی امارت اسلامی در افغانستان باشد، این اتحادیه کمکهایش به این افغانستا را قطع خواهد کرد.
اما آنچه مایۀ نگرانی و خلق باورهای ضدونقیض شده، ابهام و کُلیگویی است. هم مقامهای خارجی و هم مسوولان حکومت افغانستان، واضح صحبت نمیکنند و کُلیگویی آنان سبب خلق پرسشهای فراوانی شده است. هنوز کسی نمیداند که آیا گفتوگوهای طالبان با امریکاییها از سر گرفته میشود؟ اگر پاسخ مثبت است، چه زمانی و در کجا؟ اگر نمیشود، برنامۀ امنیتی امریکا برای حمایت از نیروهای امنیتی افغانستان چیست؟ اگر گفتوگوها از سر گرفته شد و به نتیجه رسید، امریکاییها بیرون میشوند؟ طالبان چگونه با دولت کنار میآیند؟ سرنوشت انتخابات انجام شده چه میشود؟ امریکا، طالبان و حکومت افغانستان با گروههای شورشی غیرطالبان در افغانستان چه میکنند؟ دهها پرسش اینچنینی وجود دارد و انتظار میرود به آنها پاسخ داده شود.
Comments are closed.