مدیریت فرایند زنجیره‎یی است که باید به صورت متواتر و مداوم از جریان فعالیت‎ها و کارکردهای انسان انجام گیرد. اگر بخواهیم از خود مدیریتی تعریف داشته باشیم، می‎توان چنین بیان داشت: عبارت از شناسایی درست توانایی‎ها و استعدادها و تلاش برای پرورش و شکوفایی آن‌ها است. در تعریف دیگری چنین آمده است که خود مدیریتی روشی است که به سیستم کمک می‌کند تا به صورت خودکار خود را کنترل و هدایت کند.
اهمیت مدیریت برخود یکی از پدیده‎های جدید در عرصۀ مدیریت بوده که هر روز بر اهمیت این موضوع افزوده می‎شود. جایگاه این نوع مدیریت، امروز برای انسان‎ها از هر زمان دیگر هویداتر شده و تاثیرات عمیق روی رفتار، گفتار و کردار انسان می‎گذارد. وقتی مدیریت برخود به این اندازه اهمیت دارد، نیاز جدی دانسته می‎شود تا در این راستا کارهای بنیادی صورت گیرد.
مدیریت برخود مزایای زیادی دارد که به صورت فشرده به بعضی شان اشاره می‎نمایم:
الف- مدیریت زمان: یکی از فواید خود مدیریتی، کنترل و مدیریت زمان است. شما وقتی خود را دوست داشته باشید، تلاش می‎کنید وقت‌تان هدر نرود، بی‎جا مصرف نشود، بی‎مورد سپری نشود، در امر غیرضروری ضایع نشود و تا از آن استفادۀ بهینه شود و در نتیجه به هدف مطلوب و قابل محسوس دست می‎یابید. زمان چیزی نیست که آن را باز آفرید.
خدای متعال روزانه به مقدار ۸۶۴۰۰ ثانیه به حساب بانکی ما وارز می‎نماید تا از آن برای امور استفاده اعظمی نماییم. بدون کدام فرق و تبعیض به تمام انسان‎ها به شکل یک‎سان زمان می‎دهد، تفکیک بین غریب و فقیر وجود ندارد، اما چه کسانی به امر مهم پی‎برده و اندیشیده است.
وقتی انسان به اهمیت این پدیدۀ مهم و حیاتی تفکر کرده باشد، تلاش می‎کند از لحظه‎لحظه وقت خود استفاده کند و حتا در داخل موتر به مطالعه می‎پردازد. زیرا به اهمیت زمان پی‎برده و می‎خواهد نتیجه بگیرد.
ب- صرفه‎جویی: مدیریت خودی زمانی اهمیت پیدا می‎کند که خود را بشناسیم، یعنی از کجا آمدیم، برای چه آمدیم، چه کار کینم و در کجا خواهیم رفت. اگر به این پرسش‎ها پاسخ دقیق و کارشناسانه ارایه نماییم، صرفه‎جویی اهمیت و جایگاه پیدا می‎کند.
وقتی مدیریت برخود داشتیم، صرفه‎جویی را در تمام کارهای خود از قبیل خوراک، پوشاک، مسکن، رفتار، کردار و گفتار پیشه می‎نماییم. دانشمندان صرفه‎جویی را یکی از ارکان اساسی اقتصاد برشمرده است. صرفه‎جویی به این معنا نیست که هیچ مصرف ننمایم، بلکه مصرف به اندازه نیاز عبارت از صرفه‎جویی است.
ج- ظرفیت‎سازی: ارتقای ظرفیت، رسیدن به مدارج عالی انسانیت، صعود به قله‎های کمال و معرفت، نتیجه و برایند خود مدیریتی است. هنگامی انسان مدیریت برخود داشت، آن وقت در تلاش ظرفیت‎سازی، ایجاد توانایی، بهبود کیفیت زنده‌گی، کسب مهارت، شخصیت‎سازی، فراگرفتن و اندوختن دانش است.
د- حس آرامش: انسان زمانی به حس آرامش و آسوده‌گی خاطر دست پیدا می‎کند که مدیریت برخود داشته باشد. به این معنا که در تمام ابعاد زنده‌گی مانند مدیریت اقتصادی، مدیریت اخلاقی، مدیریت رفتاری، مدیریت گفتاری، مدیریت کرداری، مدیریت کاری، مدیریت عبادی، مدیریت فرهنگی، مدیریت زمانی و … تسلط کامل داشته باشیم. برایند مدیریت برخورد حس آرامش را به انسان می‎آفریند، زیرا تمام کارها به اساس برنامه پیش می‎رود.
نتیجه‌گیری
در یک جمع‌بندی کلی مدیریت برخود و یا خود مدیریتی نهایت اهمیت و جایگاه ویژه برای انسان دارد. حفظ ارزش‌ها و آزادی‌های فردی و تحصیل استقلال فردی مهم‌ترین نتیجۀ خود مدیریتی است. خود مدیریتی در ایجاد قدرت در افراد برای مدیریت بر رفتار و عمل‌کردشان در حیطۀ فردی و سازمانی، در جهت ارتقای بهره‌وری فردی و سازمانی نقش مهمی را در قرن معاصر ایفا می‌کند.
در واقع مدیریت برخود می‎تواند ابعاد گوناگون داشته باشد و در عین حال، مزایا و اثرات عمیق بر روی انسان دارد که به دوستان خوبم پیشنهاد می‎نمایم تا از مزایا و فواید خود مدیریتی بهره‎مند شوند. به امید آن روز که بالای تمام فعالیت‎های خود کنترل و مدیریت داشته باشیم تا به نتیجۀ ملموس دست یابیم.