یک پژوهش تازۀ نهاد تحقیقاتی حقوق زنان و اطفال نشان می‌دهد که نزدیک به ۵۰ درصد دختران بین سنین ۱۳ تا ۱۵ سالگی ترک تحصیل می‌کنند.
در این پژوهش که زیر عنوان «بررسی دسترسی دختران به تعلیم و تربیه، چالش‌ها و فرصت‌ها» دیروز منتشر شده، آمده که با وجود دستاوردهای نظام آموزش و پرورش کشور در سال‌های اخیر، هنوز دسترسی دختران به تعلیم و تربیه با چالش‎های زیادی رو به رو است.
در این پژوهش آمده که ۶۰ درصد کودکان محروم از مکتب را دختران تشکیل می‌دهد و درصدی دختران باسواد در مقایسه با پسران ۴۴ درصد پایین‌تر است.
نتایج این پژوهش در نتیجۀ گفت‌وگو با ۱۳۷۳ دانش‌آموز، والدین، آموزگاران، مسوولین آموزش و پرورش، مسوولین وزارت حج و اوقاف، فعالین جامعه مدنی و کمیسیون مستقل حقوق بشردر ولایات کابل، بلخ، پروان، قندهار و بدخشان به دست آمده است.
آخرین آمار منتشر شده از سوی سازمان‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که اکنون ۳٫۷ میلیون کودک در افغانستان از رفتن به مکتب محروم هستند.
زرقا یفتلی رییس مرکز تحقیقاتی زنان و اطفال در مراسم رونمایی این تحقیق گفت: ترک مکتب از سوی دختران از مراحل ورود آنان به دوره متوسطه در مکاتب آغاز شده و به گونۀ فزاینده تا صنف دوازدهم ادامه می‌یابد.
بر اساس یافته‌های این پژوهش ۶۳ درصد مسوولان و ۵۹ درصد والدین، سن ۱۳ تا ۱۵ سالگی را سن ترک مکتب خوانده‌اند. بر این اساس یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که ۴۷ درصد دختران دانش آموز بین سن ۱۳و ۱۵ سال ترک تحصیل می‌کنند.
نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که برای ۶۴ درصد این دختران مردان خانواده تصمیم ترک تحصیل را می‌گیرند و تنها ۳۶ درصدشان به دلایل مختلف خودشان تصمیم به ترک تحصیل می‌گیرند.
بانو یفتلی ناامنی را در صدر عوامل ترک مکتب از سوی دختران رده‌بندی کرده؛ عنعنات ناپسند، فقر و فاصله طولانی مکاتب از محل سکونت دختران را عوامل دیگری دانست که در این مورد اثرگذار هستند.
۴۸درصد جنگ و ناامنی، ۲۱ درصد رسم و رواج‌های ناپسند از جمله نبود آموزگار زن، خشونت‌های خانوادگی، فاصله زیاد تا مکتب و آزارهای خیابانی و ۳۱ درصد آواره شدن خانواده‌ها و فقر را دلیل این مشکل خوانده‌اند.
بانو یفتلی از حکومت خواست که عواملی که باعث می‌شوند دختران از آموزش دست بکشند را رفع نماید؛ این فعال مدنی، توجه به آموزش دختران در مذاکرات صلح را نیز ضروری دانسته افزود که نباید در این پروسه حق آموزش دختران به معامله گرفته شود.