کمیسیون شکایات نمی‌تواند در همان معیاد ۱۵ روزه که زمان تعیین کرده است، کارش را به پایان برساند تا بر اساس آن نتایج نهایی اعلام شود.
مسوولان در نهادهای ناظر بر انتخابات افغانستان با اشاره به این موضوع تاکید دارند که بیش از ۵۰۰ محل رأی‌دهی برای بازشماری براساس فیصله‌های کمیسیون‌های ولایتی وجود دارد و از طرفی هم در حدود ۶۰۰۰ مورد استینافی ثبت شده است، بنابراین کمیسیون شکایات نیاز دارد تا موارد استینافی را بررسی کند و برای تفتیش و مطالعه به زمان بیشتری نیاز دارد که این ۱۵ روز کافی نیست.
بر اساس قانون انتخابات، کمیسیون شکایات انتخاباتی ۱۵ روز کاری فرصت دارد که به رویت اسناد و مدارک تمامی اعتراض‌های استینافی را رسیده‌گی و در مورد آنها فیصله نهایی را صادر کند.
محمد یوسف رشید رییس فیفا در یک گفت‌وگو به روزنامۀ ماندگار می‌گوید: با توجه به پیچیده‌گی‌های که در بحث شکایات و رسیده‌گی به شکایت وجود دارد، باید درک کنیم که کمیسیون شکایات در یک حالت بغرنج و پیچیده قرار گرفته است.
او تاکید کرد: از یک‌سو بیش از ۵۰۰ محل رأی‌دهی برای بازشماری براساس فیصله‌های کمیسیون‌های ولایتی وجود دارد و از طرفی هم در حدود ۶۰۰۰ مورد استینافی تا دیروز ثبت شده بود و هنوز هم در چند ولایت که فیصله‌های شان تازه ابلاغ شده و ممکن است که این رقم افزایش یابد، بنابراین کمیسیون شکایات نیاز دارد تا موارد استینافی را بررسی کند و نیاز به تفتیش و مطالعه است.
آقای رشید همچنان گفت: تمامی این موارد نشان می‌دهد که کمیسیون نمی‌تواند در همان معیاد ۱۵ روزه که زمان تعیین کرده است، کارش را به پایان برساند و نتایج نهایی اعلام شود.
رییس فیفا تاکید کرد: شاید یک مدت طولانی را باید منتظر بمانیم تا هم تصامیم مرکزی کمیسیون شکایات عملی شود و هم تصامیم کمیسیون ولایتی پیاده شود و هم با توجه به مقدار بالای شکایاتی که وجود دارد به آنان به طور جدی و دقیق رسیده‌‌گی صورت گیرد.
او فشارهای سیاسی را گزینۀ دیگری برای طولانی شدن اعلام نتایج ابتدایی عنوان کرده گفت: متاسفانه در بعضی موارد برخوردهای سیاسی بعضی از تکت‌های انتخاباتی سبب می‌شود تا کمیسیون شکایات انتخاباتی نتواند مستقلانه و براساس دید خودش روند را به پیش ببرند.
او از تکت‌های انتخاباتی می‌خواهد که از دخالت‌های بی‌جا پرهیز کنند تا کمیسیون شکایات بتواند به طور مستقلانه عمل کرده و تصمیم بگیرد. او می‌گوید: اما متاسفانه همه شاهد هستیم که دخالت‌ها روند را طولانی‌تر ساخته است.
بااین حال، فضل‌الرحمان اوریا آگاه سیاسی می‌گوید: مشکلات وجود دارد و کمیسیون شکایات ۱۵ روز دیگر نیز وقت برای بررسی شکایات خواسته است، بنابراین ممکن است که تا اوایل ماه حوت ما شاهد اعلام نتایج نهایی انتخابات نباشیم.
این تحلیل‌گر سیاسی تاکید کرد: باید کمیسیون شکایات جلسات بررسی شکایات را داشته باشد و مواردی که استیناف طلب است را به محاکمه معرفی کنند و محاکمه هم زمان نیاز دارد، بنابراین برای اعلام نتایج نهایی به زمان بیشتری نیاز است و مردم هم باید برای اعلام نتایج حوصله‌ داشته باشند.
آقای اوریا به این باور است که براساس بررسی‌های کمیسیون شکایات انتخاباتی رأی محمداشرف غنی در حال افزایش است و ممکن است که غنی برنده انتخابات در دور اول باشد.
اما موسی فریور استاد دانشگاه کابل می‌گوید: هیچ ممکن نیست که انتخابات نتیجه داشته باشد. چون گفت‌وگوهای صلح به زودی نتیجه خواهد داد و به طرف ایجاد یک حکومت موقت خواهیم رفت. و اما اگر احیاً گفت‌وگوها طول بکشد، بدون شک انتخابات به دور دو خواهد رفت و در دور اول هیچ برندۀ نخواهیم داشت.
به گفتۀ این استاد دانشگاه: توافق‌نامه صلح میان طالبان و امریکا به زودی اعلام خواهد شد و انتخابات منتفی و حکومت موقت ایجاد می‌شود.
آقای فریور گفت: ممکن است که حکومت موقت از یک تا پنج سال طول بکشد و از نو کمیسیون انتخابات ایجاد شود و سپس برویم به طرف انتخابات با نامزدانی با چهره‌های جدید.
به باور این استاد دانشگاه: مساله بسیار مهم ساختارهای حکومت‌داری است که با آمدن هر تحول و تغییر باید این ساختارها حفظ شود. حقوق‌بشر، حقوق زنان، آزادی بیان و …. باید حفظ شود و از این ارزش‌ها به هیچ قیمت نباید گذشت.
این درحالی‌ست که بیش از پنج ماه از برگزاری انتخابات می‌گذرد، اما نتایج نهایی انتخابات همچنان نامشخص است و معلوم نیست که چه زمانی کمیسیون شکایات کارش را تمام خواهد کرد تا نتایج نهایی اعلام شود.