اقدام اداره احصائیه مرکزی با واکنش‌های تند رهبران سیاسی، مقامات دولتی، نویسنده گان و فرهنگیان  و اعضای جامعه مدنی و فعالانی اجتماعی در شبکه‌های اجتماعی مواجه شده‌است. اما ارگ تا کنون به شکل رسمی دراین مورد ابراز نظری نکرده‌است و معاون سخن‌گوی ریاست جمهوری، در پاسخ به سوال روزنامه ماندگار، در این زمینه، به اعلامیه‌یی دوم سرور دانش، معاون دوم ریاست جمهوری اکتفا کرد.

دو روز قبل، گزارش‌های منتشر شده بود که اداره احصاییه مرکزی دست به تجزبه اقوام زده است و هر قوم غیر پشتون را به اقوام مختلف تقسیم کرده است. اما ادارۀ ملی احصائیه و معلومات، دیروز(شنبه، ۲۳حوت) اعلامیه‌یی را در رابطه به «درج نام‌های سایر اقوام کشور در تذکرهٔ الکترونیکی»، نشر کرد که واکنش هایی را برانگیخت.

در اعلامیه این اداره ذکر شده است که بر اساس درخواست مکرر بزرگان اقوام و با در نظرداشت تفسیر بند سوم مادۀ (۴) قانون اساسی، تصمیم اتخاذ شده تا نام‌های اقوامی را که از طریق مراجع مختلف رسمی به این اداره مواصلت ورزیده، درج سیستم تذکرهٔ الکترونیکی نماید.

اداره احصایئیه مرکزی در این تصمیم خود علاوه از تقسیم کردن اقوام بزرگ غیر از قوم پشتون، حتی نام منطقه و دهکده را نیز به نام قوم شامل درج سیستم تذکره برقی کرده است.

این تصمیم تازه اداره احصائیه مرکزی واکنش‌های زیادی را به همراه داشت که در این گزارش به چند مورد مشخص پرداخته می‌شود.

واکنش‌ مقامات دولتی

عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی، در پیوند به تقسیم اقوام بزرگ کشور به زیرمجموعه‌های کوچک، در اعلامیه‌یی می‌گوید که اعتراض‌ها در باره‌ی تصمیم اداره‌ی ملی احصاییه و معلومات در تقسیم اقوام به زیرمجموعه‌های متعدد از سوی شهروندان کشور بلند شده است. تصمیم درباره‌ی قضایای کلان و حساس ملی نیازمند بحث و مشوره در سطح ملی و بزرگ‌تر است.

در اعلامیه به نقل از عبدالله آمده است که در مرحله‌ای که افغانستان نیازمند اتحاد، اجماع و توافق نظر روی قضایای کلان کشوری است از دامن‌زدن به قضایای حاشیه‌ای که باعث خدشه‌دارشدن وحدت و اتحاد مردم می‌گردد، باید جلوگیری شود.

در اخیر این اعلامیه گفته شده است که اداره‌ی ملی احصاییه و معلومات با درنظرداشت مصلحت کلان کشور و اتحاد مردم افغانستان باید این اشتباه را اصلاح کند و در عمل‌کردهای خود از اقداماتی که به وحدت ملی و مصالح کلان کشور صدمه وارد می‌کند، خود داری نماید.

از سوی هم، محمد سرور دانش، معاون دوم ریاست جمهوری این تصمیم اداره ملی احصائیه و معلومات، را فاقد جنبه مسلکی و علمی خواند و گفت« درست است که افغانستان کشور کثیرالقومی است و این تنوع از زیبایی های فرهنگی و اجتماعی کشور ما است و هر قومی هم حق دارد که با هویت خود به رسمیت شناخته شود، اما این هم درست نیست که شاخه ها و طوایف متعدد یک قوم و تبار، به عنوان اقوام مستقل و متعدد معرفی شوند. شناخت هویت های قومی یک کار مسلکی، علمی، تاریخی و فرهنگی لازم دارد و نباید به سادگی و شتابزده تصمیم گرفته شود.»

آقای دانش گفته است که در سال ۱۳۹۶ در این رابطه به حکم رئیس جمهور کمیسیونی توظیف شد اما آن کمیسیون به نتیجه و تصمیم نهایی نرسید و در طول این مدت ما تنها در مورد قوم «سادات» تصمیم گرفتیم که با حکم رسمی رئیس جمهور به عنوان هویت مستقل شناخته شود. برای سایر موارد نیز باید یک تحقیق مستقل علمی و تاریخی صورت بگیرد و بر اساس آن تصمیم گرفته شود و گرنه تصمیم‌های عجولانه هم حکومت را مورد پرسش قرار می‌دهد و هم در میان مردم ما تفرقه و بی‌اعتمادی ایجاد می‌کند.

آقای دانش در اخیر بیانیه خود از اداره ملی احصائیه و معلومات خواست که به این تذکر توجه کند و تصمیم خود در این مورد را مورد بازنگری قرار دهد.

هم‌زمان با این معصومه خاوری، وزیر مخابرات نیز از موقف سرور دانش معاون دوم ریاست جمهوری اعلان حمایت کرد و با اشتراک گذاری پست معاون دوم ریاست جمهوری در فیسبوک نوشت: « این وطن نیاز به ترمیم دارد نه زخم و ستم، بیش‌تر از هر وقت دیگر ما نیز داریم تا وحدت ملی خود را حفظ کنیم و کوشش کنیم در مقابل مشکلات صف واحد داشته باشیم»

معاون دوم ریاست جمهوری، روزگذشته باردیگر با نشر بیانیه‌یی از موقف اولی خود عقب نیشنی کرد و معصومه خاوری، وزیر مخابرات پست فیس‌بوکی خود را خذف کرد.

سرور دانش، در بیانیه‌یی دوم گفته است اعلامیه ای را در باره درج اقوام در تذکره الکترونیکی نشر کردم که مورد استقبال جمع کثیری از هموطنان قرار گرفت و این که اگر مشکلی و یا سوء تفاهمی در لیست اقوام کشور رخ داده باشد، در هماهنگی با مسئولین ادارات مربوطه، تصحیح و اصلاح خواهد شد و در نتیجه هویت واقعی افراد تثبیت خواهد شد. مردم شریف ما مطمئن باشند. حکومت هیچگاه اقدامی نمی کند که مخالف حقایق باشد.

آقای دانش در ادامه نگاشته است که با نشر مطلب قبلی اش برخی‌ها به هیاهو و تبلیغات همیشگی منفی خود بر ضد حکومت پرداختند. این نوع فرصت طلبی ها به نفع هیچ کسی نیست. و رهبری حکومت افغانستان نیز به همه اقوام باهم برادر کشور با یک دید می نگرد و در جهت تأمین حقوق همه شهروندان تلاش می کند.

خواستیم در این مورد دیدگاه ارگ ریاست جمهوری داشته باشیم اما دوا خان مینه‌پال، معاون سخن‌گوی ریاست جمهوری، اعلامیه دوم سرور دانش را به عنوان موقف رسمی ارگ به روزنامه مانگار فرستاد.

از سوی هم، میرحمان رحمانی رئیس مجلس، در واکنش به اقدام تفرقه برانگیز احصائیه مرکزی، گفت  که اداره احصائیه و معلومات لیستِ از اقوام کشور را برای اخذ تذکره الکترونیکی نشر کرده‌است که این نشان‌گر تحرکاتی‌ست که از چندی بدینسو حلقات خاصی در پی تضعیف نظام، از هم پاشیدن ملت و دامن زدن به اختلافات قومی روی دست گرفته‌است.

او در صفحه فیسبوک خود نگاشته است که این برنامه جز از هم‌پاشی مردم افغانستان که از قبل تعیین شده به‌نظر می‌آید، به‌عوض بسیج و همسبتگی مردم و وحدت جامعه‌ افغانستانی، به تقسیم اقوام کشور به‌سطح قریه و ولسوالی پرداخته‌است.

رئیس مجلس نماینده‌گان، در اخیر بیانیه خود گفته است که پیام من به‌حیث رئیس مجلس و قانون‌ساز این سرزمین این‌ست که بیشتر ازین به‌ سرنوشت مردم، قانون و این کشور بازی نکرده و بی‌حرمتی قائل نشوید، و به زود ترین فرصت ممکن طرح تقسیم اقوام را باز نگری نماید.

از سوی دیگر، محمدعلم ایزدیار، معاون اول مجلس سنای افغانستان، در واکنش به این تصمیبم اداره احصائیه مرکزی گفته است که درج هویت های قومی از همان اول که برخلاف قانون مصوب و توشیح یافته در این مورد صورت گرفت، هم نقض قانون بود و هم یک اشتباه و خبط سیاسی.

معاون نخست مجلس سنا، در صفحه رسمی خود نوشته است که تقسیم بندی اخیر اقوام از سوی اداره احصاییه که هدفمندانه ویک جانبه صورت گرفته، با درج طوایف، قبایل و عشایر آنها روی تذکره برقی ادامه.ی همان اشتباه سیاسی است. این کار نه تنها از نظرعلمی و به خصوص علم جامعه شناسی نادرست است، بلکه از نظر اجتماعی به همسویی اجتماعی و وحدت ملی در جامعه صدمه ی جدی وارد می کند. مردم به جای آنکه خود را شهروند یک جامعه ی شهروند محور احساس کنند و متعلق به یک ملت واحد بدانند، در گرو هویت های قومی و قبیله ای باقی می مانند که در نتیجه ی اشتباهات سیاسی سیاست حاکم بوجود آمده است.

آقای ایزدیار، هم‌چنان در اخیر بیانیه خود گفته است که من این سیاست را به نفع وحدت ملی، صلح و ثبات افغانستان نمی‌دانم. این سیاست و این روند باید متوقف شود.

نیلوفر ابراهیمی، نماینده در مجلس نماینده‌گان در واکنش به این تصمیم اداره احصائیه گفته است که وضعیت این جمهوریت سه نفره به‌حدی خراب و ویران است که می‌خواهند با خلق یک بحران، بحران کلان‌تر دیگر را فروکش نمایند.

او در ادامه نوشته است می‌خواهند با تکه‌تکه ساختن اقوام در فهرست احصایه، اذهان جامعه را در نخست مشغول ساخته و پس از اعتراض‌ها دوباره تجدید نظر نمایند، تا از یک‌سو بحران و سراسیمه‌گی خود را به‌گونه‌ای فروکش و پنهان نمایند، از سوی دگر وانمود نمایند که صدای اعتراض مردم را می‌شنوند و از تکه‌تکه ساختن اقوام جلوگیری می‌نمایند.

واکنش چهره های سیاسی

در تازه ترین موردِ، احمدولی مسعود، رئیس بنیاد شهید احمدشاه مسعود، در واکنش به این تصمیم اداره احصائیه می‌گوید کوچک سازی اقوام، ترور نژادی می‌باشد

آقای مسعود می‎افزاید که این سرعت بخشیدن به ماشین قوم بازی ها توسط رهبری حکومت، در ابتدأ تلاش برای تفرقه اندازی، فرآفگنی و تداوم قدرت است. این کار در فرجام، انتهای مأیوسیت، نشانه های پایان قدرت، ابراز تحکیم پیوند قومی-سیاسی و کاشتن در مزرعهٔ طالبان می‌باشد.

آقای مسعود، در ادامه افزوده است که این قوم بازی های خاینانه در این مرحلهٔ بحرانی مرگ و زنده‌گی کشور، خیانت نابخشودنی ای بر جبین اولیای امور است و جلوگیری از پاشیدن تخم نفاق قومی، مسؤولیت همه کسانی است که تا هنوز ارزش‌های انسانی در ضمیر شان نمرده است.

او در اخیر بیانیه خود بدون این‌که از کسی نام ببرد گفته است که برادرم، با کوچک سازی برخی اقوام شما بزرگ نمی‌شوید، بهتر آن است که بزرگی را در درون خود جستجو کرد، نه در کوچک سازی دیگران.

پیش از این، صلاح الدین ربانی، رئیس حزب جمعیت اسلامی و وزیر امور خارجه اسبق افغانستان، در صفحه رسمی اش نوشت که اخیرا مقامات احصائیه مرکزی افغانستان، در یک برنامه طرح ریزی شده، به تقسیم اقوام افغانستان به سطح قریه و ولسوالی پرداخته اند. این برنامه ادامه‌ی تحرکاتی است که از چندی بدینسو برای تضعیف نظام، دامن زدن به اختلافات قومی و صدمه زدن به یک افغانستان متحد توسط یک حلقه خاص روی دست گرفته شده است.

اقای ربانی، گفت که یک‌بار نه، دوبار نه، بارها غاصبان قدرت به جای کار در راستای وحدت و همبستگی جامعه افغانستان، دنبال تجزیه اقوام و نفاق میان آنان اند که این کار آن‌ها نشان‌دهنده مأموریت شان به هدف راه اندازی تفرقه و نفاق در جامعه است.

در عین حال، رحمت‌الله نبیل، رئیس اسبق امنیت ملی، در واکنش به اقدام تفرقه برانگیز احصائیه مرکزی، در صفحه فیسبوکش نوشته است:

«سیاست افتراق بین اقوام افغانستان در این شرایط حساس که کشور عزیز ما بیشتر از هر زمان دیگر نیاز به متحد شدن دارد، حماقت و آب ریختن به آسیاب دشمن است».

از سوی هم عبدالطیف پدرام، رهبر حزب کنکره ملی، در واکنش به درج نام زیر مجموعه اقوام بزرگ در شناسنامه برقی می‌گوید که بحث “هویت”بحث مرکزی،اساسی و هستی‌شناختی برای ما است. چندی پیش گفته بودم که،به علت تهاجم سنگینی که علیه هویت‌های اقوام غیرافغان صورت گرفته است و هیچ موضوعی بیشتر از دفاع ازهویت برای ما اولویت ندارد.

آقای پدرام در ادامه می‌گوید که هیچ‌چیزی مهم‌تر از هویت برای ما نیست،حتا صلح. حالا باید دیگر آفتابی شده باشد چه حلقاتی تفرقه‌ی قومی را دامن زده‌اند و بر مرکب جهالت و نژادپرستی روان اند.

احمدضیا مسعود، معاون اول اسبق ریاست جمهوری در واکنش به درج نام اقوام در شناسنامه برقی می‌گوید که تقسیم کردن اقوام افغانستان به زیر مجموعه هایی در سطح قریه و دهکده، فرایند ملت سازی را با مشکل جدی روبرو خواهد ساخت.

آقای مسعود، می‌افزاید که از صد ها سال به این طرف فرایند ملت سازی در موجودیت چهار قوم بزرگ کشور نتوانست موفق شود و رهبران سیاسی کشور ما، پادشاهان و روسای جمهور، توانایی ایجاد ارزش های مشترک را در بین همین چهار قوم بزرگ ایجاد نتوانستند. حالا در این مرحله‌ی خیلی بحرانی که اعتماد ملی و همسویی بین اقوام نظر به سیاست های قومی و غیر منطقی رییس جمهور فعلی بسیار آسیب دیده است، چطور ممکن است موفق به ایجاد ارزش‌های مشترک و همبستگی ملی در بین صدها گروهک خورد و ریزه‌ی قبیله یی شد؟

او در ادامه می‌گوید که در سایر کشور ها، رهبران سیاسی شان تلاش می‌کنند تا جوامع قومی را به جوامع سیاسی تبدیل کنند و مفهوم شهروندی را در میان گروه‌های مختلف اجتماعی به وجود آورند تا سبب تقویت هویت ملی در داخل و جایگاه ملی در خارج شوند. در کشور ما بر عکس، این حکومت است که از موضع شهروندی به سوی قبیله گرایی می‌رود و در صدد است تا ساختار های قبیله‌ای که در جریان صدها سال، بسیاری از همچو قبایل از بین رفته‌اند و در ساختارهای بزرگتر قومی شکل پیدا کرده اند را دو باره زنده سازد. از سیاست های نابخردانه‌ی حکومت فعلی می‌توان چنین نتیجه گرفت که گویا این حکومت وظیفه گرفته، تا جایی‌که ممکن باشد در بین مردم افغانستان تفرقه ایجاد کند. از دور بعضی افواهات شنیده می‌شود که از دید اینها، آخرین راه حل سیاسی، پارچه پارچه کردن افغانستان به چند کشور مستقل خواهد بود. به احتمال قوی که حکومت فعلی در همین راستا یعنی تجزیه‌ی کشور از محافل خارجی وظیفه گرفته باشد.

آقای مسعود، در اخیر بیانیه خود به حکومت هشدار می‌دهد که هر چه زودتر این برنامه‌ی تفرقه افگنانه‌ی خود را باید ملغی اعلام دارد و از اتخاذ همچو سیاست های غیر ملی پرهیز کند. در غیر آن با واکنش شدید و اعتراضات مدنی مردم رو برو خواهد شد.

عطامحمدنور، رئیس اجرایی جمعیت اسلامی، در واکنش به این موضوع می‌گوید که هر‌ ازگاهی برخی نهادهای حکومتی با رفتارهای نا موجه و‌ ناسنجیده به اعمالی متوسل می‌شوند که پیامدهای آن به هیچ صورت به نفع مردم و کشور نیست که بیشتر در مخالفت با روحیه هم‌زیستی واحد ما قرار دارد.

او در ادامه می‌گوید که این اداره‌ی حکومتی هنوز به این امر مهم واقف نشده است که میان قوم و نام محل سکونت یک‌تبار تفاوت فاحشی وجود دارد و به هیچ صورت باشنده‌ی محلی را نمیتوانید بنام همان محله در ردیف قوم حساب کنید.

احمد مسعود، پسر احمدشاه مسعود، در واکنش به تصمیم اخیر اداره احصائیه مرکزی در صفحه فیسبوک خود نگاشته است که گروه کوچک بر سر اقتدار به هیچ عنوان نمایندگی از هیچ قوم و هیچ فرهنگ این سرزمین نمی کنند. آنها با سیاستگذاری‌های غلط و مغرضانه خود فقط به دنبال منافع شخصی‌اند و مدت کوتاهی که در پیش دارند به تاراج بردن هرچه بیشتر سرمایه‌های این ملت مظلوم و بی‌دفاع تلاش خواهند کرد.

آقای مسعود، در ادامه نگاشته است که گروه کوچک بر سر اقتدار که اکثراً پرتاب شده از بیرون استند و هدفی جز تباهی کشور ندارند و نه به دین اعتقادی دارند و نه به فرهنگ و نه به وحدت ملی و یکپارچگی، گله‌ای نیست.

در یاداشت او آمده است که کجایند آنهایی که سنگ دفاع از مردم را به سینه میزند و با مشارکت ها و توافقنامه های پوشالی شان به این ظلم، به این فساد، به این بی عدالتی و به استبداد مشروعیت داده اند؟

در اخیر آقای مسعود نگاشته است که از دید من؛ از دید مردم ما، مقصر اصلی همان‌هایی هستند که به استبداد امروز با مشارکت و موافقت مشروعیت داده اند. امروز فرصت است تا با قرار گرفتن در کنار مردم خویش و دفاع از ارزش، هویت و منافع ملی کشور، اشتباهات تاریخی خویش را اندکی جبران نمایند. ما در کنار مردم خود هستیم و از حقوق شان پاسداری خواهیم کرد.

از سوی دیگر، محمد یونس قانونی، معاون نخست اسبق ریاست جمهوری، در واکنش به تصمیم اخیر اداره احصائیه مرکزی می‌گوید که تصمیم اداره ملی احصائیه و معلومات در درج لیست شاخه های طایفه ای اقوام افغانستان، اقدامی غیر قانونی است.

آقای قانونی، در صفحه رسمی فیسبوک خود گفته است که در عصر کنونی که دوره خردگرایی و پویایی نام گرفته، تلاش دولت ها تقویت روحیه همگرایی و ایجاد پیوندهای ملی است. باید متوجه بود که افغانستان امروز در وضعیت کنونی با چالش ها و مشکلات فراوانی روبرو می باشد. در شرایط حساس فعلی کشور، شایسته است، تصامیم و اقدامات اداره های دولتی در راستای حفظ وحدت ملی، اجتناب از رویکردهای نفاق انگیز که موجب رویایی اقوام شریف افغانستان میگردد، طرح و تنظیم شود.

او در اخیر یاداشت خود گفته است که رویکرد اداره ملی احصائیه در ایجاد شاخه های جدید درون قومی، بیانگر آن است که مسئولین این اداره هنوز با سیاست قرن نوزده به پیش رفته و در روش های قرون وسطایی باقی مانده اند. بنا از اداره ملی احصائیه و معلومات می خواهیم تا هرچه عاجل تر نسبت به این تصمیم مضحک و خلاف قانون این اداره تجدید نظر نموده، عملکرد خویش را در مطابقت با قانون اساسی، قوانین نافذه کشور، روحیه وحدت و انسجام ملی در پیش گیرند.

در عین حال، فوزیه کوفی، رهبر حزب موج تحول، در واکنش به درج نام زیر مجموعه اقوام بزرگ در شناسنامه برقی می‌گویدکه افغانستان امروز از هر شرایط دیگر به همدیگر پذیری و زیست با همی در پرتو تنوع قومی و زبانی ضرورت دارد و حکومت باید تدابیر و اقداماتی را روی دست بگیرد که منتج به تقویت قبول حضور یکدیگر برای ساکنان این کشور گردد نه اختلاف و گسترش انقسام اجتماعی.

خانم کوفی، در ادامه افزوده‌است که ریاست احصاییه مرکزی بار بار نباید سبب ایجاد بحث های غیر ضروری که فاصله های اجتماعی را بیشتر می‌سازد گردد و پارلمان هم باید برای نظارت از اجرای قوانین خوب عمل کند.

واکنش نویسنده‌گان، چهره‌های فرهنگی و فعالان مدنی

محمداکرام اندیشمند، نویسنده معروف کشور در واکنش این تصمیم اداره احصائیه در صفحه فیسبوک خود نوشته است که چند روز قبل ضیا الحق امرخیل والی اشرف غنی در شهر جلال آباد مرکز ولایت ننگرهار پروژه ی نصب لوحه های آدرس جاده ها، نواحی و محلات شهر را بدو زبان ملی و رسمی پشتو و انگلیسی آغاز کرد. به هموطنان انگلیسی زبان اشرف غنی مبارک باشد.

آقای اندیشمند در ادامه می‌نویسد که اداره توزیع تذکره ی اشرف غنی برای درج اقوام در شناسنامه ی قومی و قبیله ای، مردم ولایت بدخشان را به بیشتر از شش قوم دسته بندی کرده است. این روش و سیاست اشرف غنی و دستگاه حکومت او با هیچ قانون و منطق حکومت داری و اخلاقی سازگاری ندارد. غنی و تیم او در درون ارگ، افغانستان را بسوی تفرقه و نفرت شدید و عمیق قومی و قبیله ای می برند. افغانستان هیچگاه در طول تاریخش تا این حد دچار تفرقه و گسست قومی نشده و هیچ زمام داری در افغانستان اینگونه مردم این کشور را بسوی تفرقه و نفرت قومی نبرده است.

او در ادمه می‌گوید که اشرف غنی شناسنامه یا تذکره را از هویت شهروندی و ملی به برگه ی قومی و قبیله ای تقلیل داد و بصورت عمدی از شکل گیری یک ملت مدنی شهروند جلوگیری کرد و روند دولت- ملت را تخریب و نابود ساخت.

جاوید فرهاد، شاعر و نویسنده کشور در این مورد در صحفه فیسبوک های خود نگاشته است که پارچه پارچه کردن اقوام غیر پشتون در شناس‌نامه‌ی برقی و نشان دادنِ این‌ که:« این‌ها اقوام مجزا از هم استنند، چه چیزی را جر تفرقه‌افگنی آشکار می‌رساند».

آقای فرهاد در ادامه نگاشته است که باید هرچه زودتر جلو این گونه خودسری‌ها، روی‌کردهای تعصب‌آمیز و ویران‌گر گرفته شود و به عاملان این سیاست‌های خصمانه می‌خواهم بگویم که روند هم‌دلی میان هیچ تبار، قوم و نژادی را با این جعل‌کاری‌ها برهم زده نمی‌توانید.

او در اخیر یاداشت نبشته است که گیرم اگر به این سیاست چند پارچگی هم کامیاب شوید، در برابر زبان های سترگِ پارسی و تورکی چه خواهید کرد؟ زبان های ما را که هویتِ فرهنگی یک حوزه‌ی تمدنی بزرگ است، قومی و تک‌قومی ساخته نمی‌توانید.

یعقوب یسنا، نویسنده معروف کشور در صفحه رسمی خود نگاشته است که کوچی در سایر امتیازهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی امتیاز قومی می‌گیرد، اما در تذکره‌ی الکترونیک کوچی بنام قوم ذکر نشده است. برخلاف، قبیله‌های تاجیک، هزاره و اوزبیک بنام قوم ذکر شده‌اند.

او در ادامه نوشته است که  حتا برخی از محل‌های هزاره‌نشین در تذکره‌ی الکترونیک بنام قوم ذکر شده است. و کوچی باید بنام قوم ذکر می‌شد، حداقل تعداد شان مشخص می‌شد که حکومت به‌خوبی به کوچی رسیدگی می‌کرد و کرسی‌های خواهران و برادران کوچی ما را در پارلمان به اساس نفوس آن‌ها بیش‌تر می‌کرد. درحالی‌که کوچی در قوانین افغان‌ستان امتیازات قانونی دارد و نام کوچی در قوانین کشور ذکر است. اما نام کوچی در تذکره‌ی الکترونیک نیست.

آصف آشنا فعال سیاسی و مدنی در حساب فیسبوک خود نگاشته است که با توجه به حکم فتنه‌انگیز اشرف‌غنی، می‌شود گفت اداره‌ احصاییه‌مرکزی در توطیه‌ی تکه پاره کردن اقوام غیر پشتون، فقط ماموریت اجرایی دارد. اصل فتنه و شرارت به ذهن بیمار و پندار فاشیستی اشرف‌غنی برمی‌گردد. واقعیت امر این است که اداره احصاییه فقط دستور فتنه و شرارتِ غنی را به اجرا گذاشته است.

آقای آشنا می‌گوید که حالا، ممکن‌است به دلیل فشارهای سیاسی، توطیه‌گران برای ساده‌سازی صورت مساله و فرار از مسوولیت یک اقدام رذیلانه با بیرون دادن یک اعلامیه بگویند این اشتباه نتیجه‌ی بی‌توجهی ماموران اداره احصاییه بوده و ما آن را بررسی می‌کنیم. درست همانگونه که در توطیه درج زبان فارسی در فهرست زبان‌های خارجی، آن توطیه و رذالت شان را یک اشتباه ساده تخنیکی عنوان کردند.

او در ادامه نگاشته است که حالا باید از سران‌سیاستگر اقوام تاجیک، هزاره و ازوبیک بخواهیم که اگر در قبال مطالبات سیاسی_هویتی مردم صادق اند، باید دست به اقدام عملی بزنند و به بیرون دادن یک‌ اعلامیه‌ی عاطفی و فیس‌بوکی بسنده نکنند. اگر به هر دلیلی نمی‌خواهند اقدام عملی کنند و یا توان اقدام علمی را در خودشان نمی‌بینند، صادقانه با مردم در میان بگذارند که بیشتر از بیرون دادن اعلامیه فیس‌بوکی توان ندارند.

از سوی هم شماری از فعالان مدنی و اجتماعی از دیروز به این طرف هشتک را زیر عنوان « شما از کجا هستید؟» من از خیرخانه هستم یا من از تایمنی هستم یا من از کوته سنگی هستم … را به راه انداخته است.

حفیظ مصداق، یکی از این فعالان به شکل طنزگونه در صفحه فیسبوک خود، در واکنش به این تصمیم اداره نگاشته است که من از طایفهٔ کوتهٔ سنگی مربوط قوم دهبوری و از قبیلهٔ سرک سیلوی افشار استم.

فرید عمری یکی دیگر از فعالان اجتماعی در صفحه رسمی فیسبوک خود نگاشته است که اداره احصائیه اشتباه کرده در واقع به جز قوم پشتون، سایر اقوام ساکن در افغانستان هر خانواده یک قوم است.

گفتنی است که پیش از این نیز اداره احصائیه مرکزی زبان فارسی در فهرست زبان‌های خارجی، در سیستم شناسنامه برقی قرار داده بود که با واکنش گسترده سیاسیون، نماینده‌گان مردم در شورای ملی، نویسنده‌گان، چهره های فرهنیگی و فعالان مدنی و اجتماعی مواجه شده بود.