آلکسی دوتوکویل از جمله نویسنده‌گان و نظریه‌پردازانِ قرن نوزدهم فرانسه است که بر سیر تکوین اندیشه‌های سیاسی اروپا تأثیر قابل توجهی گذاشت. وی به عنوان سخن‌گوی اصلی لیبرالیسم در فرانسه معروف گردید. دفاع هوش‌مندانۀ وی از خودگردانی و پراکنده‌گی قدرت و حکومت نماینده‌گی، بی‌مانند است.
از آثار معروف او که شهرت جهانی دارند، می‌توان «دموکراسی در امریکا (۱۸۳۵)» و «رژیم سابق و انقلاب (۱۸۵۶)» را نام برد.
آلکسی دوتوکویل در سال ۱۸۰۵ در یک خانوادۀ اشرافی به دنیا آمد. در دوران حکومت وحشت فرانسه، اکثر خانوادۀ او زیر تیغ گیوتین رفتند. کشیشی شوخ‌طبع سرپرستی تعلیم و تربیتِ او را به عهده داشت. تمام تلاش این کشیش آن بود که اعتقادات و ایمان مذهبی شدیدی در اندیشۀ دوتوکویل ایجاد نماید و در ابتدای کار نیز توانسته بود موفق باشد، ولی مسیر زنده‌گی و جریان‌ها و تأثیرات آن، دیدگاه و اندیشۀ مذهبی دوتوکویل را تغییر داد. در سال ۱۸۲۰ پس از اتمام تحصیلات ابتدایی، وی برای ادامۀ تحصیلات رهسپار شهری دیگر شد. دوتوکویل در دروان جوانی، به هنگام مطالعۀ کتاب‌های معروف دوران خود، ایمانش دچار بحران شد و آموزه‌های اخلاقی کشیش دوران کودکی‌اش تضعیف گردید.
وی رشتۀ دانشگاهی خود را بنا به تشویق اطرافیان، حقوق انتخاب کرد. در همین سال‌ها، مسالۀ سیاسی مطرح در دانشگاه و روزنامه‌ها، مباحثه‌یی بود که نزاع میان فرانسۀ کهن و فرانسه نوین یا میان آریستوکراسی و دموکراسی را مطرح می‌ساخت. و همین مباحث، مقدمه‌یی بود برای تکوین اندیشۀ سیاسی ـ حقوقی دوتوکویل، که بعدها در کتاب خود به تحلیل و تشریحِ آن پرداخت.
در سال ۱۸۲۷ دوتوکویل تحصیلات دانشگاهی خود را تمام کرد و در این مدت فردی معتقد به اصول لیبرال گشته بود. در همین سال، رییس دادگاه بخش ورسای شد و با قاضی جوانی که از فن سخنوری بهره‌مند بود، آشنا شد و سالیان دراز با هم دوستی داشتند.
به تدریج دوتوکویل به سمت سیاست و گرایش‌های سیاسی روزگار خود، رانده شد و عضو انجمن اخلاقیات مسیحی گشت. وی خواهان برقراری حکومت انتخابی در فرانسه بود.
در سال ۱۸۳۰ تصمیم گرفت به ایالات متحده سفر کند و در آن‌جا سیستم زندان‌های تأدیبی را مطالعه نماید. در این سفر بود که سیستم سیاسی این کشور را بررسی کرده و آن را به کشور خود تعمیم داد. وی راه حل مشکلات کشور خود را در نبودن دستگاه دولتی متداول در فرانسه دانست. با این حال، وی در جست‌وجوی جامعۀ مدنی متناسب با اوضاع سیاسی و اجتماعی فرانسه و الگوی اصلاحات برای آن بود.
دوتوکویل معتقد به خودگردانی شهرها، اعتماد به نفس سیاسی و حداقل دخالت دولت‌ها در ادارۀ امور بود. وی جهت نوشتن کتاب خود، از دادگاهِ بخش استعفا داد و سعی کرد تا بر اساس تجربیات سفری و انگیزه‌ها و تفکرات سیاسی رایج، کتابی مربوط به نهادهای امریکایی بنویسد. وی کتابش را «دموکراسی در امریکا» نام نهاد. این کتاب در سال ۱۸۳۵ منتشر شد و باعث گردید که او را «منتسکیوی تازه» بنامند.
دوتوکویل از این شهرتی که در اثر انتشار کتابش به‌دست آورده بود، استفاده کرده و در انتخابات سال ۱۸۳۷ شرکت نمود، اما رأی کافی را به‌دست نیاورد. علت این امر آن بود که وی حمایت‌های حکومت را نپذیرفت. از این‌رو به واسطۀ فراغتی که پیدا کرده بود، شروع به نوشتن جلد دوم کتاب دموکراسی در امریکا پرداخت.
دوتوکویل در سال ۱۸۴۸ توانست به دنبال انقلاب سوسیالیستی، با آرای بسیاری به نماینده‌گی مجلس جدید برگزیده شود، از این‌رو در سرکوبی قیام طبقۀ کارگر شرکت جست و تمام توان و اندیشۀ خود را به کار برد. البته پاداش قابل توجهی نیز از طرف دولت دریافت کرد، از جمله این‌که به عضویت کمیسیون تهیۀ پیش‌نویس قانون اساسی انتخاب شد. وی توانست همکارانش را در مورد موازین مربوط به عدم تمرکز با خود همراه سازد. در سال ۱۸۴۸ ناپلیون سوم، او را وزیر خارجه کرد. اما زمانی که ناپلیون دست به کودتا زد، زنده‌گی مخفی دوتوکویل آغاز گشت. در این دوره شروع به نوشتن کتابی به نام «رژیم سابق و انقلاب» کرد. این کتاب به سبک تحلیلی و تاریخی نگاشته شده است. محتوای بخش‌های این کتاب عبارت‌اند از: بخش اول، دربارۀ انقلاب دموکراتیک اجتماعی؛ بخش دوم، تحلیل ماهیت و پیامدهای تمرکز اداری در فرانسه و بخش سوم، مربوط به نقش محققان و فیلسوفان و روندهای اقتصادی پیش از انقلاب و اثرات مختل کننده اصلاحات سیاسی و اداری. وی در این کتاب کمتر به منشای تمرکز می‌پردازد، بلکه به اثرات آن توجه دارد.
در بخش اول که مربوط به فرضیۀ انقلاب است، وی اعتقاد دارد وقتی انقلاب رخ می‌دهد که انسان‌ها احساس نوعی نارضایتی نمایند. تصورات انسان‌ها از واقعیات، موثرتر از خود واقعیات است. وقتی انسان‌ها وضعیت خود را با دیگران مقایسه می‌نمایند، احساس نارضایتی برای آنان به وجود می‌آید و دست به انقلاب می‌زنند. توکویل در مورد انقلاب فرانسه اعتقاد دارد که که این انقلاب، قدرت دولت را افزایش داد و بیشتر پایان یک فرایند بود تا آغاز آن.
بخش دوم کتاب به مسالۀ تمرکز اداری فرانسه پرداخته و اعتقاد دارد، در فرانسه تمرکز اداری توسط پادشاه و اشراف ممتاز باعث گردید تا طبقات اجتماعی از هم فاصله بگیرند و احساس تعلق به کشور نداشته باشند. چون ورود به طبقۀ بالاتر غیر عملی بوده، پیوندهای همدردی بین طبقات از بین رفته بود و مردم در سرنوشت خود دخالتی نداشتند و اشراف نیز از انجام وظایف خود طفره می‌رفتند. مجلس عمومی طبقاتی فرانسه از سه طبقۀ روحانیون، اشراف و عوام تشکیل یافته است. علت تمرکز اداری از دید توکویل حرص پادشاهان و دیوان‌سالاران برای قدرت بود؛ بنابراین، این تمرکز اداری باعث گردید تا تماس طبقات اجتماعی با یک‌دیگر دشوار گردد و در نتیجه رغبت آن‌ها برای درک نیازهای یک‌دیگر از میان برود. وی برای توضیح این مساله، به بررسی علت استیلای انگلیس بر هندوستان می‌پردازد.
بخش سوم کتاب “رژیم سابق”، به نقش فیلسوفان و وضعیت ذهنی فرانسه در اواخر قرن هجدهم اختصاص دارد. وی معتقد است فرمول‌های فیلسوفان برای ادارۀ جامعه و حل مشکلات به نحوی که به واقعیت نزدیک باشد نبود، بلکه انتزاعی و کلی بود. از طرف دیگر طرح‌های اصلاح‌گرایانه و عقلایی آن‌ها بر پیش‌فرض قدرت متمرکزِ دولتی استوار بود. برای درک بهتر فلسفۀ سیاسی توکویل، باید از نزدیک کتاب او را مطالعه و نظریات سیاسی او را بررسی نمود. با این حال این رویکردها بیشتر به نظام سیاسی ـ اداری فرانسه در قرن نوزدهم باز می‌گردد.