بخش نخست

آلوده‌گی هوا می‌تواند سلامتی انسان‌ها را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد. با تنفس در هوای آلوده، ذرات بزرگ و کوچکِ مضر وارد ریه شـده و مشکلات شدید تنفسی ایجاد می‌کنند؛ بعضی از ذراتِ آلوده هم وارد معده شده و ممکن است موجب ایجاد انواع بیماری شوند. البته ریه یا معده ممکن است در یک حالت دفاعی، این ذرات را دفع کرده یا نابود کنند، اما ذرات آلودۀ بسیار کوچکی به نام نانوذرات وجود دارند که می‌توانند از لایۀ دفاعـی اول بدن عبور کننـد.
نانوذرات که به اندازۀ یک‌میلیاردم یک متر هستند (هر نانو متر=۱۰ به توان منفی ۹ متر)، آزادانه در ریه معلـق شده و وارد سلول‌ها می‌شوند. آن‌ها می‌توانند جلوی ورود آکسیجن به خون و خـروج کاربن‌دی‌اکساید را بگیرند.
دانشمندان می‌گویند وقتی بزرگ‌ترین نانوذراتِ آلوده به اندازۀ ۱۰۰ نانومتر است، نانوذرات خیلی راحت می‌توانند وارد سلول‌ها شوند.
نانوذرات آلوده می‌توانند به دی.ان.ای، پروتیین و دیگر ساختارهای سلولی آسیب برسانند. همین کافی است تا بدن آمادۀ ابتلا به هر نوع بیماری خطرناک شود. در چنین شرایطی، بدن خردسالان و کهن‌سالان آسیب‌پذیری بالاتری دارد. نانوذرات همچنین می‌توانند به رگ‌های خونی نیز آسیب برسانند، توانایی بویایی انسان را کاهش دهند و حتا در یادگیری و حافظه نیز تأثیر بسیار بد برجا بگذارند.
وقتی مغز یک انسان با نانوذراتِ آلوده مواجه می‌شود، رفتارهای غیرعادی از خود نشان می‌دهد، درست مثل شرایطی که بیماری‌های سختی مثل آلزایمر یا پارکینسون در مغز ایجاد می‌کنند. نکتۀ اصلی این‌جاست و داده‌های جدید پژوهش‌گران نشان می‌دهد که چه‌گونه مغز یک انسان توسط نانوذرات موجود در هوای آلوده آسیب می‌بیند. البته نگرانی اصلی دانشمندان، نانوذراتی است که مستقیماً از راه بینی وارد مغز می‌شوند.
شبیخون به مغز
نانوذرات موجود در هوای آلوده از طریق تنفس وارد ریه شده و سپس وارد جریان خون می‌شوند. این مواد خطرناک از طریق خون در بدن حرکت کرده و بعضی از آن‌ها مغز را نیز آلوده می‌کنند. وقتی نانوذرات وارد مغز می‌شوند، به طرق مختلف به سلول‌های مغزی آسیب می‌رسانند. یکی از آسیب‌های اصلی آلوده‌گی هوا در چنین شرایطی، التهاب است. سلول‌های مغزی آلوده به نانوذرات پیام درد می‌فرستند و سیستم ایمنی در جواب، گلبول‌های سفید را به محل آلوده ارسال می‌کند. گلبول‌های سفید از طریق جریان خون با آلوده‌گی مبارزه می‌کنند و به همین علت بخش آلوده به نانوذرات به سرعت پر از خون می‌شود. این اتفاق باعث وقوع التهاب نه تنها در مغز بلکه در سراسر بدن می‌شود.

منبع: برترین‌ها