بخش دوم/

در اغلب موارد، ظاهر فرد مشکلی ندارد، بلکه فرد مورد نظر بعضی جنبه‌های آن را دوست نداشته و آن را قبول ندارد. برای ارزیابی و تشخیص این اختلال از پرسش‌نامه‌های متعدد و سنجش‌های ویژه استفاده می‌شود. این سنجش‌ها موارد مختلفی را مشخص می‌کنند: سطوح پیشرفتۀ نارضایتی از ظاهر و بدن و حتا سطوح پیشرفتۀ گریز از اجتماع به دلیلِ احساسات منفی‌یی که فرد از ظاهر خود دارد. بیش از ۳۰ مقیاس سنجش اختلالات تصور فرد از ظاهر خود که بیشترین استفاده را دارند، معرفی کرده‌ایم. وقتی فردی تصور خوبی از ظاهرش نداشته باشد و این مسأله شدید شود، با عملکرد اجتماعی و شغلی او تداخل پیدا می‌کند و اضطراب و افسرده‌گی شدید را موجب می‌شود.
مشخصۀ اختلال بدشکلی بدن چیست؟
ویژه‌گی اصلی این اختلال در این است که فرد مبتلا بی‌نهایت از بعضی جنبه‌های ظاهرش ناخشنود است و حتا آنها را توهین‌آمیز و بی‌اعتبار می‌داند. نکتۀ مهم در این افراد این است که ارزیابی فرد از ظاهر خودش با آن‌چه دیگران در مورد او حس می‌کنند، همخوانی ندارد. مثلاً دیگران هیچ جنبۀ غیرمعمول یا غیرعادی در ظاهر او نمی‌بینند یا اگر هم در ظاهر فرد مشکلی وجود دارد، بسیار جزیی و ناچیز است (مثلاً گوش یا بینی فرد کمی بزرگ است) اما خودش این مورد را بسیار بزرگ و قابل توجه حس می‌کند.
از دیدگاه بالینی، آن‌چه جزو مهم‌ترین مورد محسوب می‌شود این است که فرد مبتلا، به شکل وسواس‌گونه‌یی روی آن قسمت از بدن که از آن ناراضی است، تمرکز می‌کند و این وسواس با موجودیت فرد تداخل دارد. اختلال بدشکل بودنِ بدنی جنبه‌های مختلفی از ظاهر را در بر می‌گیرد اما مطالعات نشان می‌دهد این موضوع در بعضی موارد بیشتر است: موی سر، بینی، پوست، چشم‌ها، ران پا، شکم، اندازۀ قفسۀ سینه، لب‌ها، گونه، جای زخم‌ها روی بدن، قد و دندان‌ها.
چه افرادی از ظاهر خود ناراضی هستند؟
تقریباً هر آدمی جنبه‌هایی از ظاهرش را دوست ندارد و دلش می‌خواهد آن‌ها به گونه‌یی دیگر باشند، اما مبتلایان این اختلال اقدامات بسیار زیاد و طولانی‌مدتی برای اصلاح ظاهرِ خود انجام می‌دهند. مثلاً بارها تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند، دایماً رژیم‌های غذایی شدید می‌گیرند، ورزش‌هایی شدید و متعدد انجام می‌دهند یا قسمت مورد نظر را با لباس یا آرایش می‌پوشانند. متأسفانه مطالعات توصیفی در این زمینه، کم است. اکثر اطلاعاتِ به‌دست آمده در این مورد از معایناتِ موردی و فاکتورهایی است که فرد شروع بیماری را به آن نسبت می‌دهد.
به نظر می‌رسد در اغلب موارد یک اتفاق باعث شروع ماجرا می‌شود. مثلاً دیگران با عباراتِ خود ظاهر فرد را مسخره کرده و او را آزار می‌دهند. شاید در ۷۰ درصد موارد شروع علایم در نوباوه‌گی و نوجوانی بوده است. این اختلال می‌تواند باعث رفتارهای اجتنابی شدیدی در فرد شود.
سیب سبز/ مجلۀ انترنتی برترین‌ها