بخش نخست/

مقدمه
نگارش مقالۀ پژوهشی عبارت است از مجموعه مهارت‌هایی که باید پرورش داده شوند. این مهارت‌ها، قابل آموزش و یادگیری بوده و در طول دورۀ تحصیل به کار گرفته خواهند شد.
برای نگارش یک مقالۀ پژوهشی، باید واژه‌گان و اصطلاحات خاص هر رشته را آموخت. برای نوشتن مقالۀ پژوهشی در شکاف‌های اجتماعی، باید مفهوم شکاف‌های اجتماعی و اصطلاحات مرتبط با آن را در علم جامعه‌شناسی دانست. بر علاوۀ واژه‌گان و اصطلاحات علمی، باید اصول، ارزش‌ها و هنجارهای رشتۀ مورد نظر را باید فرا گرفت. پرورش مجموعه‌یی از مهارت‌های نگارشی از چند جهت برای شما مفید خواهد بود:
-به شما کمک می‌کند که به صورت کارآمدتری بنویسید؛
-به شما شرایطی را فراهم می‌کند که به صورتی ساده‌تر، اصولی را ببینید که در سایر عرصه‌های مطالعاتی به کار رفته است؛
-با آگاهی از سبک، نما و صورت کلی هر موضوع، مهارت‌های درک مطلب‌تان بالا می‌رود.
باید توجه داشت که آگاهی از چگونه‌گی نگارش یک مقالۀ پژوهشی، استعدادی اکتسابی است، نه مادرزادی.
مقالۀ پژوهشی چیست؟
بسیاری فکر می‌کنند که مقالۀ پژوهشی، گزارشی است توصیفی و بلندبالا در بارۀ برخی رخدادها، پدیده‌ها و یا اشخاص. این درک درستی نیست؛ زیرا بر تعین و جبریت داده‌های مشخص استوار است. «داده‌های درست» به دو دلیل اغلب مبهم اند:
-نخست آنکه پژوهش‌گران آنچه را که می‌بینند تفسیر می‌کنند؛
-دیگر این‌که آگاهانه یا ناآگاهانه، صرفاً آنچه را که با اهمیت می‌پندارند، گزارش می‌کنند، بدون این‌که تصویر کامل‌تری فراهم سازند.
در هر مقالۀ پژوهشی، ما با «زباله‌دانی داده‌ها»data dumps مواجه هستیم. ایده‌یی که می‌گوید در مورد هر موضوعی هر اطلاعاتی که می‌توانید بیابید، اما در نگارش مقالۀ پژوهشی، برای پژوهش‌گر جزئیات صحیح مهم است، نه هرگونه اطلاعاتی.
در نظر بگیرید که یک وکیل مدافعی در دادگاه، با جزئیات فراوان قاضی را گیج کند و وکیل مدافعی که با ایجاد ارتباط میان همۀ نقاط، رها نکردن هیچ یک از بخش‌های استدلال و تنظیم مناسب متن دفاعیه به دفاع می‌پردازد. کدام وکیل مدافع موفق‌تر است؟ جواب ساده است، وکیل مدافع دومی به دلیل بهره‌گیری از تمامی مدارک و اسناد و شواهد، می‌تواند دادگاه را قناعت بدهد. این بدین معنی نیست که جزئیات در مقاله مهم نیست. جزئیات باید بتواند به استدلال و یا حداقل زیبایی متن مقاله بیفزاید.
مقالۀ پژوهشی در حقیقت تابلوی نقاشی است. گاهی وجود جزئیات کم می‌تواند یک تابلو را بی‌روح و کسل‌آور کند و گاهی هم زیاده‌روی در پرداختن به جزئیات می‌تواند تابلو را غیرعادی و بی‌ریخت جلوه دهد.
تلقی مقالۀ پژوهشی به مثابه «دوی ماراتون» است. چه در مسابقه و چه در مقاله، نتیجۀ نهایی حاصل تلاش‌های عظیم است. به این معنی که هم مسابقۀ دوش و هم مقاله نیازمند گام‌های مقدماتی است. شاید داستان معروف «لاک‌پشت و خرگوش» را به خاطر داشته باشید. همان داستانی که در مسابقۀ دوش، خرگوش استراحت می‌کند و لاک‌پشت به خط پایان می‌رسد. در مقاله‌نویسی نیز باید لاک پشت بود. به آهسته‌گی و حوصله باید روی مقاله کار کرد تا با اطمینان به پایان رسید.