بخش سوم و پایانی/

سختگیری ممنوع
توجه به تفاوت کودکان از سوی والدین امر بسیار مهمی است و نباید برای کودکان ضعیف تر سختگیری بی جا کرد. بعضی کودکان کندتر هستند و نیاز به زمان بیشتری برای نوشتن دارند، برخی دیرتر درس را متوجه می شوند و برخی علاقه کمتری نسبت به یک درس نشان می دهند.
همین ویژگی باعث می شود کودک مرتب از انجام تکالیف طفره برود و والدین که ریشه مشکل را پیدا نکرده اند، روز به روز سختگیرتر می شوند و مشکل کودک را تشدید می کنند. بنابراین مقایسه درس کودکان با یکدیگر کار اشتباهی است.
وقتی کودک ضعیف تر است والدین باید ابتدا با او همدلی و سپس تلاش کنند از میان صحبت های کودک علت این امر را جویا شوند. بچه ها گاهی اوقات مشکل را می گویند اما نه به زبان بزرگ ترها بلکه به زبان خودشان؛ بنابراین بهتر است والدین به دقت به حرف کودک گوش کنند و راه حل را از حرف های او بیابند.
در واقع نباید کودک را وادار کرد که دلیل ننوشتن تکالیفش را بگوید بلکه باید از او خواست احساسش را بگوید، دوست دارد چه کارهایی انجام دهد، از چه کارهایی بدش می آید و… سپس از حرف های خودش استفاده کرد و دلیل مشق نوشتن و انجام تکالیف را برای او توضیح داد. نکته این جاست که قاطعیت والدین حتی در این شرایط هم حیاتی است و کودک باید بداند انجام تکالیف وظیفه اوست، وظیفه ای که باید انجام دهد.

لجبازی کودکان
به گفته دکتر هاشمیان نژاد اگر می خواهید مانع از لجبازی کودک شوید به احساسات او توجه کنید. وقتی خسته، بی حوصله یا کسل است، او را درک کنید با وی همدلی و تاکید کنید که می دانید چقدر مشق نوشتن در این شرایط سخت است اما او باید این کار را انجام دهد.
اگر اشتیاق کودک به تماشای تلویزیون را ندیده بگیرید، او هم اشتیاق شما به نوشتن مشق را نادیده می گیرد و به این طریق جبران می کند. در واقع با ننوشتن تکالیف از والدین انتقام می گیرد.
بنابراین والدین باید کاری کنند که کودک با انجام تکالیف به کارهای مورد علاقه خود برسد و در ضمن راه های فرار را هم ببندند. مثلا اگر قرار است مهمان از راه برسد، کودک همه تکالیف را کنار می گذارد تا مهمان ها بیایند. این کار باعث می شود که کودک به دنبال راه فرار باشد. در صورتی که والدین باید به کودک بفهمانند که برنامه درسی کودک تحت هیچ شرایطی تغییر نمی کند والا امتیازاتی را از دست می دهد.

نوجوانی
دکتر هاشمیان نژاد با اشاره به ویژگی اصلی این دوران که دوران هویت و استقلال است، تصریح می کند: در این دوران انجام تکالیف درسی اصل نیست و ایجاد انگیزه و تمایل به تحصیل حرف اول را می زند. در این دوران نوجوان پسر به پدر و نوجوان دختر به مادر نیاز بیشتری دارد تا الگوسازی جنسیتی انجام دهد.
گذاشتن وقت برای نوجوان از سوی والدین اهمیت اساسی دارد زیرا در همین اوقات است که نوجوان تلاش می کند با والد هم جنس خود همذات پنداری کند و یا از او الگو بگیرد. آموزش غیرمستقیم هم در همین مرحله آغاز می شود و می توان از تفکرات نوجوان و آینده ای که در ذهن دارد کمک گرفت و به وی یادآور شد که چه گام هایی باید بردارد تا به بهترین شکل به اهدافش برسد.
نوجوان باید دریابد یکی از راه های رسیدن به موفقیت ادامه تحصیل است زیرا علاوه بر رشد علمی باید رشد اجتماعی داشته باشد و بتواند طعم استقلال را بچشد و هویت خود را شناسایی کند.