منبع: سایت سازمان غذایی جهان (WFP)

برگردان: راه ماندگار

هنگامی‌که درخت‌های سیب و زردآلو به حاصل برسند؛ به‌اندازۀ کافی میوه برای خوردن کودکان‌مان خواهیم داشت

بانو سنگین‌ماه، مادر پنج‌کودک؛ زنی ۳۸ ساله‌ای که پس از وفات شوهرش برای ادامۀ زندگی تقلا می‌کند، می‌گوید: «میوه‌های باقی‌مانده از این درخت‌ها را به فروش می‌رساند و از پول‌های به‌دست‌آمدۀ آن؛ به خانوادۀ خود خرید می‌کنم».

در افغانستان (به‌دلیل سنت‌ حاکم در جامعه) همواره کارهای بیرون از خانه، به دوش مردان قرار دارد. در ساحاتِ امن‌، دوردست؛ به‌ویژه قریه‌ها و قصبات، مسوولیت‌ها‌ در بیرون از منزل بیش‌تر به دوش مردان است. زنانی مانند سنگین‌ماه در ولسوالی دوردست؛ مانند اشکاشم ولایت شمال‌شرقی بدخشان، بیش‌تر در خانه‌ می‌مانند و مسوولیت آموزش و تربیت کودکان را به‌عهده دارند. سنگین‌ماه [پس از وفات شوهرش] نمی‌دانست در مزرعۀ کوچکی که زمانی شوهرش در آن شخم‌ می‌زد، چگونه کار کند؟ چالش اصلی؛ فقدان امکانات بود. سنگین‌ماه‌ نمی‌دانست که از کجا پول درآورد و چگونه، حبوبات و تخم بذری و مواد کیمیایی (شوره) بخرد. سنگین‌ماه، به‌خاطری رفع این چالش‌ها نیاز به منابع و حمایت داشت؛ بنابراین به برنامۀ‌ حمایتی سازمان غذایی جهان (پروژۀ خودکفاسازی زنان) مراجعه کرد.

در این برنامه‌ برای اشتراک‌کننده‌گان، نحوۀ دست‌رسی به خودکفایی زنان آموزش داده می‌شود. سنگین‌ماه فهمید که چگونه درخت‌های مثمر را غرس و تربیت کند و در باغ خویش ترکاری و حبوبات ر ا کشت کند. این برنامۀ طولانی‌مدت تمام ابزار را در اختیار زنان کاسب قرار می‌داد.

حمایت از گسترش روستاها

زمانی که برنامه‌های جهندۀ حمایت از کشت ترکاری و آموزش باغ‌داری برای مردم در ساحات دوردست از طرف برخی نهادهای دولتی و غیردولتی، روی دست گرفته شده‌بود؛ سازمان غذایی جهان نیز به برنامۀ حمایت از خانواده‌ها؛ مانند خانوادۀ سنگین‌ماه را روی دست گرفت و در کنار آن، مدت شش‌ماه برنامه‌ای توزیع غذا را نیز به خانواده‌ها راه‌اندازی کرد.

سنگین‌ماه که با دریافت نخستین دورۀ غذایی از دفتر سازمان غذایی جهان (WFP) خوش‌حال به‌نظر می‌رسید، گفت که پیش‌ازاین، فرزندانم بیش‌تر وقت گرسنه بودند. به‌اندازه‌ای غذا پیدا‌ می‌کردم که تنها نصف شکم‌شان را پر می‌کرد و اکثراً با شکم گرسنه می‌خوابیدند. اکنون می‌توانم به فرزندانم رسیده‌گی‌ کنم و برای‌شان غذا بدهم.

بی‌بی عالمه، بیوۀ ۶۰ ساله از ولسوالی ارغنداب ولایت جنوبی کندهار است. او همواره از خوبی‌های باغی تعریف می‌کند که اخیراً به حمایت – برنامه‌ حمایتی سازمان غذایی جهان برای زنان – ایجاد کرده است. او یکی از ۲۰۰ زنی این ولسوالی است که از برنامۀ حمایتی سازمان غذایی جهان تحت پروژه‌های حمایتی (آشپزخانه و باغ) مستفید شده است.

بی‌بی عالمه نیز مانند سنگین‌ماه، از پروژۀ حمایتی سازمان غذایی جهان (آشپزخانه و باغ) مستفید گردیده است و از این طریق، مواد کیمیایی را برای بهبود تخم‌های بذری خود به دست می‌آورد تا حاصلات بهتری داشته‌باشد.

او به ارزش ۱۵۰ دالر امریکایی، از حاصلات باغ خود؛ ترکاری به فروش می‌رساند. عالمه گفت: «در کنار ترکاری، این باغ تولیدات عالی برای خانوادۀمان دارند؛ پول‌های را که از فروش ترکاری‌های این باغ، به‌دست می‌آورم؛ از آن، برای بهبود زنده‌گی خانواده استفاده می‌کنم.

برنامۀ – آشپزخانه و باغ و تولید میوه‌جات و ترکاری باب – که به (حمایت سازمان غذایی جهان) توسط زنان رهبری می‌شود. این روند، بیش‌تر در ساحاتی اجرایی می‌گردد که شرایط به تولید غذا (ترکاری و باغ‌داری) زیاد است؛ اما شرایط کار برای زنان، نهایت اندک است. حمایت از زنان و ایجاد مصوونیت غذایی برای خانواده‌ها و به‌دست آوردن سرمایۀ‌ مرتبط به تلاش‌ها و توسعه در روستاها؛ از بخش‌های این برنامه است که در آن، زنان بیش‌ترینه نقش را دارند.

ولایت نزدیک به گذرگاه‌ها مرزی

در ساحات دوردست و به‌ویژه ساحاتی که به‌دلیل گسترش (ویروس کووید – ۱۹) ضرر اقتصادی کم‌تر متوجۀشان شده است؛ مردان به‌صورت عادی به‌کار می‌روند و در زمین‌ها به دهقانی مشغول اند. بیش‌تر دهقانان مردان (دهکده) هستند. شرایط غذایی این ساحات، به‌دلیل بسته‌شدن گذرگاه‌های مرزی، بیش‌تر از کشورهای همسایه، هزینۀ هنگفتی برای آنان در پی‌ دارد و در صورت بسته‌شدن گذرگاه‌های مرزی؛ مصوونیت غذایی به‌شدت آسیب‌پذیر می‌شود.

لیدا خانمی است که با دختر و پسرش در کابل زنده‌گی می‌کند. زن ۳۵ ساله‌ای که شوهرش؛ چهارسال پیش، برای پیداکردن کار به ایران رفته است. پیش از شیوع بیماری کرونا، لیدا در خانه‌های همسایه‌ها کار می‌کرد؛ اما به‌دلیل شیوع بیماری کرونا، کار خود را از دست داد. او می‌گوید که به‌دلیل شیوع این بیماری، مردم دوست نداشتند به خانه‌های‌شان بروم؛ زیرا آنان می‌ترسیدند که آمدن و رفتن افراد، منجر به انتقال ویروس کرونا به خانه‌‌ها می‌شود».

لیدا، زمانی که به چالش مواجه بود، ماهانه ۸۰ دالر امریکایی معادل ۶ هزار افغانی از برنامه‌های حمایتی سازمان غذایی جهان، دریافت می‌کرد. او می‌گوید که این همکاری بسیار مهم بود، در چنین وضعیتی، حتا ۱۰۰۰ افغانی برای ما خیلی زیاد است. چیزهای زیادی برای خانوادۀ خود می‌خرم و این وضعیت تا زمانی که شرایط عادی شود؛ باید ادمه پیدا کند؛ تا زمانی که من‌بتوانم به‌کار عادی خود برگردم.

سازمان غذایی جهان، اخیراً کمک‌های نقدی برای ۱۰۰ هزار خانواده در کابل و هرات آغاز کرده است. دو ولایاتی که نسبت به سایر ولایت‌ها از بیماری کووید ۱۹ آسیب‌دیده‌اند؛ سازمان غذایی جهان تلاش می‌کند تا این روند را به ۱ میلیون تن افزایش دهد. هدف این نهاد، کمک‌رسانی به ۳ میلیون تن از افراد مستحق، در جریان بیماری کرونا تعیین شده است.

خماری ۵۰ ساله و مادر هفت کودک، زنی بیوه‌یی که دوسال پیش، به‌دلیل تنش‌های محلی، خانۀ خود در شهر بالا مرغاب را ترک کرده است؛ اینک در ساحۀ غیر پلانی، در ولایت هرات زنده‌گی می‌کند. پیش از همه‌گیری ویروس کرونا، خماری توانایی کار را در خانه‌های مردم داشت تا فرزندانش را حمایت کند؛ اما پس از شیوع این بیماری، مخصوصاً در ماه فبروری که هرات به قرنطین کامل رفت، او نیز کارش را از دست داد.

او می‌گوید که بدون کار نمی‌توانم پول به‌دست آورم و خانوادۀ خود را حمایت کنم، به‌همین دلیل از همسایه‌ها و خویشاوندان قرض گرفتم تا برای کودکانم غدا تهیه کنم. هنوز بده‌کارِ مردم هستم و امیدوارم، روزی بتوانم بده‌کاری‌های خود را بپردازم».

تلاش برای حمایت از خانواده و پرداخت قرضه، سبب شد تا پسر ۱۸ سالۀ او برای کار به ایران برود. در حالی که نگرانی از همه‌گیری کووید -۱۹ و قرنطین در آن‌جان (ایران) نیز وجود دارد؛ اما با ۸۰ دالر امریکایی که خماری، از برنامۀ حمایتی سازمان غذایی جهان به‌دست می‌آرود؛ اکنون به‌خوبی می‌تواند خانوادۀ خود را حمایت کند. خماری می‌گوید: به پسرم در ایران تماس می‌گیرم تا اطمینان بدهم که متوجه خودش باشد و از گرسنه‌گی ما هیچ نگرانی نداشته باشد؛ زیرا زمانی که پسرم خانه را به‌قصد ایران ترک گفت، هیچ‌چیزی در خانه برای خوردن و نوشیدن نداشتیم.